We stelden een lexicon op voor meer begrip rond het thema "gezondheidsvaardigheden".
Wat betekent gezondheidsvaardig? En wat eisen we precies? Deze woordenschat helpt je op weg.
Gezondheidsvaardigheden
Gezondheidsvaardigheden of health literacy is het vermogen om informatie over je gezondheid te begrijpen en te verwerken. Het helpt je keuzes te maken om je gezondheid te verbeteren of te behouden.
Gezondheidsvaardigheden zijn een cruciale determinant voor gezondheid, Lagere gezondheidsvaardigheden gaan vaker gepaard met een slechtere gezondheid.
Samen met gezondheidsorganisaties wereldwijd streven FOS en de Socialistische Mutualiteiten naar health literate samenlevingen waar bijvoorbeeld zorgverstrekkers meer aandacht hebben voor de duidelijkheid van hun eigen communicatie. Dat doen we door actief te werken aan deze vaardigheden bij de bevolking via gezondheidspromotie en preventie op maat en een beleid te vragen die dat structureel mogelijk maakt. Zo pakken we ongelijkheid aan, zo streven we naar een betere gezondheid voor iedereen.
Sociale determinanten van gezondheid
De omstandigheden waarin je geboren wordt, werkt, opgroeit, leeft en ouder wordt hebben een invloed op je gezondheid. Deze sociale determinanten worden versterkt door krachten en systemen die het dagelijkse leven vormgeven, zoals economische systemen en sociale normen.
Werken aan gezondheid kan je niet zonder te werken op de sociale determinanten van gezondheid. Gezondheid gaat immers om meer dan enkel ‘medische gezondheid’. FOS en de Socialistische Mutualiteiten zetten zich samen met gezondheidsorganisaties in voor de werk-, woon- en leefomstandigheden van bepaalde bevolkingsgroepen. Zo kunnen zij hun gezondheidsniveau verbeteren.
Peer-to-peer
Van gelijke tot gelijke. In deze context gaat het bijvoorbeeld over een gezondheidspromotor die mensen gaat vormen zodat ze betere gezondheidsvaardigheden krijgen. Denk bijvoorbeeld aan een jongere die met andere jongeren in de wijk gaat praten over gezondheidsmaatregelen.
De Socialistische Mutualiteiten en FOS geloven in deze strategie om de gezondheidsvaardigheden van de bevolking te verhogen. Lokale organisaties gaan aan de slag met gezondheidspromotoren in Hondurese wijken of Boliviaanse scholengroepen. Niet alleen nemen zo de gezondheidsvaardigheden toe maar krijgen overheden, organisaties ook een beter begrip van wat er leeft bij de doelgroepen.
Health in all – policies
Het Health in all – policies principe of gezondheid in alle beleidsdomeinen verwijst naar het brede begrip van gezondheid en de sociale determinanten. Werken aan gezondheid kan enkel indien je dit op verschillende domeinen doet. De Wereldgezondheidsorganisatie pleit er dan ook voor om het gezondheidsbeleid concreet te maken over alle beleidsdomeinen en –niveaus heen. Daarnaast kan er bij beleidsmaatregelen afgetoetst worden wat de impact is op het gezondheidsniveau van verschillende bevolkingsgroepen zoals vrouwen, ouderen of mensen met een migratieachtergrond.
Human rights based approach
Iedere mens moet de kans hebben om zich te kunnen ontwikkelen en over de vaardigheden beschikken om zelf politieke, economische en sociale keuzes te maken. Overheden hebben de plicht om dit mogelijk te maken en de fundamentele rechten en vrijheden van hun bevolking te garanderen. Deze aanpak gaat praktijken van ongelijkheid, discriminatie en oneerlijke machtsverdeling tegen, zodat geen enkele groep achterblijft.
Mensenrechten zoals het recht op waardig werk, het recht op gezondheid en sociale bescherming staan centraal in het werk van FOS en de Socialistische Mutualiteiten. Door kwetsbare groepen kennis te laten delen over hun rechten en hen te ondersteunen in het opeisen van deze rechten, kan er van onderuit verandering opgestart worden.
Duurzame ontwikkelingsdoelstellingen
De Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen of Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties engageren landen om de komende 15 jaar 17 doelen, die gekoppeld worden aan 169 targets te bereiken. Tegen 2030 zou zo o.a. de ongelijkheid worden teruggedrongen. De doelstellingen moeten zowel in eigen land als daarbuiten worden nagestreefd en zijn één en ondeelbaar.
FOS en de Socialistische Mutualiteiten werken als middenveldorganisaties, samen met overheden, mee aan het realiseren van de doelstellingen. Met de grootste focus op SDG 3 (welzijn en gezondheid), SDG 5 (gender), SDG 8 (waardig werk) en SDG 10 (ongelijkheid).
Leave no one – behind principe
Niemand achterlaten, dat is het centrale principe voor de realisatie van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen. Deze doelstellingen zijn er voor alle landen, leeftijden of segmenten van de samenleving. Door extra aandacht te hebben voor kwetsbare bevolkingsgroepen kan je ervoor zorgen dat iedereen mee is. Alleen zo samen kunnen we echt vooruit geraken.
Mondiaal fonds voor sociale bescherming
Om het recht op sociale bescherming in alle landen te garanderen pleiten FOS en de Socialistische Mutualiteiten voor de oprichting van een Mondiaal Fonds voor sociale bescherming. Dit internationaal fonds kan landen begeleiden bij het uitbouwen van een sociaal beschermingssysteem. Hierbij kan het niet alleen financiële ondersteuning maar ook expertise en inhoudelijke ondersteuning geboden worden.
Sociale bescherming is een recht - geen privilegeBron:vimeo.com
Community health workers
Een community health worker of gemeenschapsgezondheidswerker is lid van een gemeenschap. Die wordt opgeleid om, binnen haar of zijn gemeenschap, de preventieve, promotie- en revalidatiezorg te bieden. De vertrouwensband, die ze hebben en/of opbouwen met hun gemeenschap, is erg belangrijk.