Een slechte thriller was het. Enkele minuten voor middernacht, nog steeds 28 september, stemde het Boliviaanse parlement voor de goedkeuring van artikel 153 van de nieuwe strafwet. Dat artikel wil abortus gedeeltelijk depenaliseren, waardoor het in bepaalde gevallen legaal is om abortus te ondergaan. Dat het parlement die bewuste dag de moedige stap durfde zetten, is niet toevallig. 28 september is de internationale dag voor een legale en veilige abortus.
In de Boliviaanse steden Santa Cruz en La Paz kwamen die dag nog honderden vrouwen en mannen op straat om hun eis voor een veilige abortus kracht bij te zetten. #GritoGlobal, #DespenalizaMiDecisión: “depenaliseer mijn beslissing”, was hun slogan. Meer dan 20 jaar zette Colectivo Rebeldía, een organisatie waarmee FOS samenwerkt, en andere progressieve organisaties zich in voor het recht op abortus. “Het moet maar eens gedaan zijn met valse debatten en media die alleen ultraconservatieve en katholieke groeperingen aan het woord laat. Laten we debatteren op basis van argumenten”, zei Guadelupe Perez van feministische Colectivo Rebeldía nog enkele maanden terug. En dat debat vond plaats.
Let's debate!
Verschillende beleidsmakers reisden het land rond en gaven informatiesessies over het nieuwe wetsvoorstel. Bij de vakbond, bij de boerenorganisaties, in de stad en op het platteland. In samenwerking met tal van sociale organisaties werd een nationale bewustmakingscampagne opgezet. Gabriela Montaño, kamervoorzitter (MAS) en een van de belangrijkste voortrekkers van het nieuwe wetsartikel, stelde het scherp. “Als vrouw vraag ik me af of het leven van de 500 vrouwen die jaarlijks het leven laten tijdens een clandestiene abortus, er misschien niet toe doet? Het zijn vrouwen die niet over voldoende financiële middelen beschikken om naar een privaat ziekenhuis te gaan om er een illegale maar enigszins veilige abortus te laten uitvoeren. Het zijn die vrouwen die hun toevlucht zoeken bij kwakzalvers die in duistere zaaltjes hun leven riskeren”, zei ze na de stemming. “Denk je nu echt dat het strafbaar maken van abortus die verschrikkelijk situatie zal stoppen? Denk je dat die vrouwen niet langer radeloos oplossingen zullen zoeken? Met dit wetsartikel willen we op die realiteit reageren.”
“Als vrouw vraag ik me af of het leven van de 500 vrouwen die jaarlijks het leven laten tijdens een clandestiene abortus, er misschien niet toe doet?”
Katholieke en andere conservatieve groeperingen reageerden meteen afwijzend op de stemming in het parlement. De aloude argumenten werden weer boven gehaald, maar opvallend genoeg verscheen dezelfde dag een interessante studie van de organisatie ‘Katholieken voor het Recht om te Kiezen’. 5 op de 10 katholieke Boliviaanse jongeren tussen 16 en 26 jaar vinden dat een vrouw in extreme armoede het recht heeft om abortus te plegen. 64% van de katholieke Bolivianen vindt dat abortus in bepaalde omstandigheden, zoals gezondheidsrisico’s voor de vrouw, is toegelaten. Een mentaliteitswijziging die misschien wel het gevolg is van het debat dat reeds maanden in het land woedt.
Wat nu?
Het nieuwe wetsartikel laat toe dat studentes binnen de 8 weken abortus plegen, alsook vrouwen die reeds zorgen voor ouderen, personen met een beperking, of 3 andere kinderen hebben. Abortus wordt niet beperkt in tijd indien de gezondheid van de vrouw in gevaar is, indien het ongeboren kind zware misvormingen heeft, of de zwangerschap het gevolg is van verkrachting of incest. Het artikel stelt ook als doel dat de publieke gezondheidszorg over voldoende artsen moet beschikken die geen beroep zullen doen op gewetensbezwaren, om zo de toegang voor vrouwen met beperkte financiële middelen te verzekeren.
De Campagne 28 September, een netwerk van progressieve en feministische organisaties die strijden voor de volledige depenalisering van abortus, reageerde meteen op het nieuws. “Iedereen weet dat dit wetsartikel niet voldoende is, we willen gaan voor een volledige depenalisering van abortus. Maar, we weten ook dat dit een significante stap vooruit is. … We willen de parlementsleden feliciteren, die ondanks druk en chantage, hebben doorgewerkt aan dit wetsinitiatief, die met ons hebben samengewerkt”, staat in hun open brief. “We vragen de samenleving het thema met respect te behandelen, we vragen de media zich niet te laten verleiden om te vervallen in platitudes en sensatie. Weet dat dit thema vele vrouwenlevens heeft gekost, en dat verdient sereniteit!”
De goedkeuring van het wetsartikel is een heuse stap voorwaarts. Nu heeft elke vrouw een legale basis om te beslissen en kunnen dokters die een vrouw in nood weigeren te helpen, ter verantwoording worden geroepen. Maar, het mag duidelijk zijn dat de Boliviaanse maatschappij niet onverdeeld eens is met de wetswijziging. Het land telt heel wat evangelische sektes en andere conservatieve groeperingen die ook hun campagne voeren. Na jaren van sociale strijd nam het parlement een moedige en gedurfde beslissing, een beslissing die misschien te vroeg komt voor sommige Bolivianen.
Colectivo Rebeldía en andere progressieve sociale organisaties zullen daarom de komende jaren moeten waken over implementatie van deze wet. Ze zullen moeten inzetten op bewustmaking en sensibilisering, ze zullen vrouwen moeten bijstaan die ondanks deze wet niet terecht konden bij hun arts, ze zullen medische centra en scholen moeten informeren,…
En hiervoor kunnen ze rekenen op de steun van FOS!
Blijf op de hoogte
Meer weten over het recht op abortus? Schrijf je in op onze nieuwsbrief!