Dit gebrek aan waardig werk resulteert in groeiende en diverse migratiebewegingen. Door migranten niet te erkennen of hun rechten te beperken worden hun recht op een waardig leven ontzegd. Voor de jaren 50 werden arbeiders als goedkope arbeidskrachten geïmporteerd, vandaag doet men er alles aan om ze weg te houden. Grenzen bewaken, zeeën als graven, arbeidskaarten beperken.. dat alles zorgt ervoor dat naast de Europese arbeidsmigratie er een illegaal arbeiderscircuit ontstaat.
Waarom verhuizen?
Waar er werk is vind je migranten, daar spelen bedrijven handig op in. Door de toenemende mondialisering krijg je multinationals die de landsgrenzen overschrijden en het niet nalaten om te verhuizen naar landen waar de arbeidscondities laag zijn. Het liefst in combinatie met een gunstig fiscaal systeem.
Het voorzien van de Westerse levenswijze gaat gepaard met het creëren van monoculturen zoals palm, katoen en soja, in combinatie met overvloedige boskap en overbevissing. Door het gebrek aan land, vervuilen van waterbronnen en leefgebied worden arbeiders verplicht om ergens anders naar werk en leven te zoeken. Die ontwikkeling zorgt voor een grote beweging naar andere landen en van de plattelandsbevolking naar de steden. Met de bijhorende nadelen: ontwrichte families, uitbuiting, racisme en een verlies van eigenwaarde.
Migranten zijn erg afhankelijk van hun werkgever, dat maakt hen extra kwetsbaar
Miljoenen mensen worden gedwongen om hun thuisland, stad of dorp te verlaten om inkomsten te zoeken waarmee ze in eigen onderhoud kunnen voorzien. Door een gebrek aan wettelijke maatregelen en het uitspelen van arbeiders tegen elkaar worden deze mensen het slachtoffer van lage(re) lonen, uitbuiting en discriminatie. Hun grote afhankelijkheid van de werkgever maakt hen extra kwetsbaar. Asielzoekers en migranten zonder wettelijk verblijf hebben geen andere keuze dan aan het werk te gaan. Ze hebben geen netwerk of sociale bescherming om op terug te vallen.
Overheden spelen een belangrijke rol
Het is geen eenrichtingsverhaal, in het merendeel van de ‘ontvangende’ landen is er sprake van een wederzijdse structurele afhankelijkheid: nationale economieën hebben nood aan goedkope arbeidskrachten die het werk kunnen overnemen dat de lokale bevolking niet meer wil doen. De vraag naar arbeidskrachten trekt de werknemers aan. Ook in eigen land bestaat die afhankelijkheid: onder de noemer van sociale dumping werken heel wat Poolse vrachtwagenchauffeurs tegen een lager loon dan hun Belgische collega’s. Niet alleen is dit oneerlijke concurrentie, de migratie-arbeider wordt een drukkingsmiddel tegenover de Belgische arbeider. “Als zij dat kan tegen dat loon, waarom jij dan niet?”
Er bestaat wel degelijk een economisch systeem gebaseerd op de uitbuiting van migranten. De vele uitzonderingen en inkrimpingen van hun rechten garanderen dat een goedkoop en niet-aangegeven bestand van werkkrachten regelmatig vernieuwd kan worden. Die mensen zijn immers bereid om flexibel en in precaire omstandigheden te werken. Respect voor de rechten van buitenlandse werknemers is dan ook een uitdaging. Arbeiders waar ook ter wereld en met welke achtergrond dan ook verdienen eenzelfde behandeling en hebben recht op dezelfde arbeidsomstandigheden.
Wanneer overheden weigeren om structurele problemen aan te pakken in zowel eigen land als op het internationale toneel kan je economische migratie niet beperken. Maar het kan ook anders, migratie kan een belangrijke hefboom zijn voor economische ontwikkeling en om systemen van sociale zekerheid houdbaar te houden. Migranten kunnen de Westerse landen helpen om de vergrijzing op te vangen en culturele verrijking bieden. Door migranten volwaardige burgers te maken die participeren in het maatschappelijke en politieke leven kunnen de bestemmingslanden versterkt worden.
Veel organisaties waarmee FOS samenwerkt, komen dagelijks in contact met (arbeids)migranten. Wereldwijd verplaatsen mensen zich, al dan niet tijdelijk, op zoek naar waardig werk. Door hun onzekere situatie, wordt dat recht hen te vaak ontzegd. Vanuit die ervaring met migratie en als reactie op Belgische actualiteit, voert FOS dit najaar samen met 11.11.11 campagne voor een eerlijk migratiebeleid.
Blijf op de hoogte
Meer weten over arbeidsmigratie? Schrijf je in op onze nieuwsbrief!