Belgische banken weigeren geld naar Cuba over te schrijven

Cuba beleeft vandaag een zware economische crisis door de gecombineerde gevolgen van 60 jaar blokkade door de Verenigde Staten (VS) en de covid-19-pandemie. De VS-blokkade kost jaarlijks bijna 7,7 miljard dollar, geld dat niet in de economische en sociale ontwikkeling van de bevolking kan geïnvesteerd worden. De covidpandemie heeft de inkomsten uit het toerisme stilgelegd. De bevolking kijkt aan tegen een groot tekort aan voeding en geneesmiddelen. De VS grijpt de precaire toestand, die ze zelf bewust veroorzaakt, aan om sociale onrust in Cuba aan te wakkeren en de regering in diskrediet te brengen.

Wat blijkt uit een recent onderzoek van verschillende Belgische middenveldorganisaties, verenigd in de Coördinatie voor de opheffing van de blokkade tegen Cuba? Belgische banken zoals ING en BNP Paribas Fortis helpen mee aan de financiële wurggreep tegen Cuba, door hun klanten niet toe te laten om geld naar Cuba over te schrijven.

De houding van Belgische banken gaat in tegen de Europese en Belgische wetgeving. Die verbiedt gevolg te geven aan de VS-sanctiewetten tegen Cuba (Europese Verordening 2271/96). Maar hiervan trekken banken zich niets aan. De Europese regelgeving en de talrijke veroordelingen door Europa van de VS-blokkade tegen Cuba hebben geen effect. De situatie is onaanvaardbaar en brengt onmenselijk leed met zich mee.

De feiten die aan bod komen in het nieuwe dossier over Belgische banken en de blokkade tegen Cuba.

• Een sympathisant uit Duitsland betaalt in januari 2022 zijn lidgeld aan een Belgische organisatie die solidair is met Cuba. De ontvangende bank ING houdt de betaling tegen en vraagt om inlichtingen bij de Duitse bank. ING vraagt onder meer: “Heeft de betaling direct of indirect betrekking op Cuba?” Om zeker te spelen, heeft de sympathisant daarna de betaling via een bank in België geregeld.
• Vzw Y* ontvangt in juni van BNP Paribas Fortis de mededeling dat de bank een einde aan de klantenrelatie maakt. De vzw doet al jaren solidariteitswerk met Cuba. Officieel ontving de organisatie geen enkele reden over het waarom. Officieus bestookte de bank de vzw al maanden met allerlei vragen over de banden met Cuba: hoe het geld van fondsenwerving voor het zenden van containers naar Cuba wordt gebruikt of wat het organigram van de vzw is
• Een erkende Belgische organisatie Z* schreef in 2005 via een Belgische bank* fondsen bestemd voor een voedselprogramma in Cuba over naar een Zwitserse rekening. De fondsen werden integraal in beslag genomen door de United States Department of the Treasury. Tot op vandaag kan de Belgische organisatie geen fondsen overschrijven naar Cubaanse sociale organisaties noch in dollar, noch in euro. Meer zelfs, de organisatie slaagt er niet in om overschrijvingen te maken naar Europese bedrijven met de vermelding ‘Cuba’.

*De namen van personen, banken en organisaties zijn geanonimiseerd

De VS-blokkade tegen Cuba wordt wereldwijd afgekeurd. Op 23 juni ’21 veroordeelde de Algemene Vergadering van de VN voor de 29e keer op rij en met een overweldigende meerderheid van 184 stemmen voor, twee tegen (VS en Israël) en drie onthoudingen (Brazilië, Ukraine, Colombia) de economische en financiële blokkade tegen Cuba. Ondanks het feit dat de VS op dit internationaal forum alleen staat, volhardt het in haar vijandige houding tegenover Cuba. De hoop dat president Biden spoedig een aantal van de extra sancties door Trump opgelegd zou versoepelen, is een illusie gebleken.

Al meer dan 60 jaar verbiedt de VS alle handel met Cuba. De wet Helms-Burton uit 1996 breidde dit handelsverbod verder uit naar niet-VS bedrijven die deels met VS-kapitaal werken of die in de VS activiteiten hebben.

Veroordeeld

De Europese Unie veroordeelt in de meest krachtige bewoordingen de blokkade tegen Cuba, omdat die de internationale vrijhandel belemmert en de belangen van de Europese bedrijven schaadt. Met de Blokkeringsverordening N° 2271/96, kortweg Blocking Statute genoemd, verbiedt de Europese Unie de Europese bedrijven om de VS-sanctiewetten te gehoorzamen.

Minister voor Buitenlandse Zaken Wilmès was op 13 juli ’21 heel duidelijk in het Federaal Parlement: “De verordening verbiedt meer bepaald de naleving van die sanctie, net als medewerking met de Amerikaanse autoriteit of rechtbanken in dat kader. Europese burgers of bedrijven die deze sanctie toch naleven, kunnen aansprakelijk gesteld worden”.

De conclusies zijn duidelijk. De Belgische banken hebben de sanctiewetten van de Verenigde Staten tegen Cuba in hun beleid opgenomen, en dat tegen de EU-regelgeving in. Daarenboven gaan banken zelfs verder dan de VS-sanctiewetten ‘opleggen’. Want uit het onderzoek blijkt dat ze overschrijvingen in euro’s tussen twee Europese landen blokkeren.

Actie

Op 24 november 2021 voerden we, samen met vakbonden ABVV Horval, Algemene Centrale ABVV en andere middenveldorganisaties, actie bij de kantoren van ING en BNP Paribas Fortis in Gent. Met resultaat: in februari publiceerde de Nationale Bank een rondzendbrief naar de banken met daarin concrete richtlijnen die het vrij betalingsverkeer naar Cuba garanderen. We vragen de bevoegde minister nu om strikt toe te zien op de naleving van die rondzendbrief.

De Europese Commissie dient verder aan burgers, bedrijven en banken een sluitende bescherming te bieden tegen mogelijke boetes door de Verenigde Staten opgelegd vanwege hun relaties met Cuba.

Banken moeten intussen overschrijvingen naar Cuba correct uitvoeren. Zij hebben de mogelijkheid om alternatieve betalingsmechanismes te ontwikkelen die inmenging van de VS-administratie onmogelijk maken. De eis is dat de banken overschrijvingen binnen Europa niet blokkeren omdat het woord ‘Cuba’ in de naam van de begunstigde of in de vrije mededeling vermeld staat.

Download

Dit artikel werd gepubliceerd op 18 november 2021 en is nadien bijgewerkt.