“Onveilige abortus is de derde belangrijkste doodsoorzaak van vrouwen in Bolivia. Elke dag sterven er twee vrouwen in Bolivia als gevolg van een onveilige abortus.” De woorden van Guadelupe Peréz, coordinatrice van de Boliviaanse feministische ngo Colectivo Rebeldía, maakten de journalisten stil.
“We juichen het wetsvoorstel toe, maar het is nog niet voldoende. 20 jaar lang voeren we strijd. 20 jaar lang pleiten we voor de depenalisering van abortus. Haal abortus nu eindelijk eens uit de strafwet en hou op met dat culpabiliserende sfeertje dat er rond hangt. Abortus is een recht!”, ging Peréz verder op de persconferentie. “Het moet maar eens gedaan zijn met valse debatten en media die alleen ultraconservatieve en katholieke groeperingen aan het woord laat. Laten we debatteren op basis van argumenten.”
”Wanhoop drijft de mens tot het nemen van gevaarlijke beslissingen”
Van oud ...
De huidige strafwet bepaalt dat abortus alleen in uitzonderlijke omstandigheden mag worden toegepast. Indien de gezondheid van de vrouw in gevaar is, of indien de zwangerschap het gevolg is van een verkrachting. Is dit niet het geval, dan kunnen de vrouw en medeplichtigen tot maximaal 6 jaar gevangenisstraf worden veroordeeld. “Dit leidt nog steeds tot verschrikkelijke situaties”, verduidelijkt Moira Rimassa van Colectivo Rebeldía. “Wanhoop drijft de mens tot het nemen van gevaarlijke beslissingen. Veel tienermeisjes nemen bij een ongewenste zwangerschap een pil die bloedingen stimuleert, met alle risico´s vandien. Onlangs was er de case van een vrouw in La Paz die een natuurlijke miskraam kreeg. Na hevige buikpijn en bloedingen besloot ze een arts op te zoeken. De arts vertrouwde het zaakje niet en besloot de politie te verwittigen in plaats van de vrouw te helpen. De politie kwam ter plaatse en de vrouw werd meteen gearresteerd op verdenking van een illegale abortus. De arts was ervan overtuigd dat de vrouw een pil had genomen die moest leiden tot de afdrijving van de foetus. Niet alleen verloor de vrouw haar baby, ze werd meteen in voorhechtenis opgesloten!”.
... naar nieuw
Het nieuwe wetsvoorstel wil abortus gedeeltelijk depenaliseren. Het befaamde artikel 157 van de strafwet zou abortus mogelijk maken indien de vrouw in armoede zou leven en niet over voldoende middelen zou beschikken om voor het kind te zorgen, of indien ze nog studeert. Dan mag de vrouw binnen de 8 weken een einde maken aan de zwangerschap. De abortus wordt niet beperkt in tijd indien het leven van de vrouw in gevaar is, indien het kind een zware misvorming heeft, indien de zwangerschap het gevolg is van een verkrachting, of indien het een zwanger kind of adolescente betreft. UN Women verwelkomt het wetsvoorstel en stelt dat “indien het voorstel wordt goedgekeurd, het heel wat vrouwenlevens zal redden.”
Dit wetsvoorstel is een heuse stap voorwaarts na vele jaren strijd van sociale organisaties. Het wetsvoorstel werd gelanceerd door het Boliviaanse parlement waar regeringspartij MAS de absolute meerderheid heeft. “Hoewel het een heuse stap vooruit is, is het nog steeds niet genoeg. De termijn van 8 weken is veel te kort. We hopen dat we het parlement nog kunnen overtuigen, maar weet dat de conservatieve krachten in het land ook in beweging zijn!” waarschuwt Pérez.
Is het volk er klaar voor?
De voortrekkers van het wetsvoorstel geven zelf aan dat er nog nood is aan sensibilisering. Het is maar de vraag of het Boliviaanse volk klaar is voor zo´n progressieve wetgeving. De katholieke kerk, die op ramkoers ligt met Boliviaans president Evo Morales, heeft nog steeds een grote invloed op de Boliviaanse moraal. Zoals te verwachten huiveren ze van dit wetsvoorstel. “Dit verminkt de Boliviaanse strafwet. Armoede wordt op die manier een reden voor kindermoord”, reageerde Monseigneur Pesoa. De aartsbisschop van Santa Cruz ging nog een stapje verder en verweet het parlement van “pogingen tot uitroeiing van de armen”.
“Het strafbaar maken van abortus haalt helemaal niets uit. Denk je nu echt dat vrouwen dan niet langer abortus zullen toepassen? Als je abortus uit de strafwet haalt, zorg je ervoor dat deze vrouwen op zijn minst in een veilige omgeving, met goede omkadering de beslissing kunnen nemen”, zegt Peréz. Kamervoorzitter Gabriela Montaño bevestigt dat het voorstel “de regelgeving wil aanpassen aan de Boliviaanse realiteit. Veel vrouwen sterven momenteel in clandestiene hospitalen door onveilige abortussen. Dit kunnen we echt niet accepteren.”
Hoe het ook zij, Bolivia zet een grote stap voorwaarts inzake vrouwenrechten. Na jaren van sociale strijd durft het parlement een voorstel te lanceren dat mogelijk te vroeg komt voor veel Bolivianen. Maar soms moeten beleidsmakers het volk eens vóór zijn. Dat is eens wat anders…
PS: Op maandag 3 april kondigde het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken aan dat ze hun steun aan de UNPFA, het bevolkingsfonds van de VN, zal stopzetten. Een zware financiële aderlating voor het fonds dat onder meer actief is rond gezinsplanning en preventie van kindersterfte in tal van landen.