De dag voor de machtsoverdracht had het Frente Nacional de Resistencia Popular, een breed platform van vakbonden, boeren- en vrouwenorganisaties en mensenrechteninstellingen dat zich na de staatsgreep heeft gevormd, in een communiqué reeds duidelijk afstand genomen van de nieuwe president. Het verzetsfront ziet in de nieuwe regering de verderzetting van de heerschappij van de kleine bezittende klasse en blijft weigeren om mee te werken aan gelijk welk nationaal plan dat enkel de belangen van de kleine groep geprivilegieerden in het land bestendigt. Het front heeft zich op zaterdag 23 januari reeds beraden over hun toekomst binnen de nieuwe politieke context. Carlos H. Reyes, één van de boegbeelden van het verzetsfront en voormalig presidentskandidaat die zich uit de verkiezingsrace had teruggetrokken, verwoordde het zo: “Wij bouwen aan een land van sociale gerechtigheid via een nieuwe grondwetgevende vergadering, die een nieuwe grondwet zal opmaken in het belang van het hele Hondurese volk (…) We moeten deze dictatuur van Pepe Lobo verslaan, en is het niet gedurende deze jaren, dan zal het bij de volgende verkiezingen zijn dat we de macht zullen grijpen”
Porfirio Lobo van zijn kant deed er bij zijn beëdiging alvast alles aan om de gunst te winnen van het volk. In een eenvoudige plechtigheid beloofde Porfirio Lobo de grondwet te zullen respecteren. “Ik zal geen dag langer, geen dag minder de macht uitoefenen en binnen vier jaar de macht aan mijn opvolger overdragen; daar kan je op vertrouwen”. Met de onterechte beschuldigingen dat Zelaya zich herverkiesbaar wou stellen, hebben de klassieke partijen altijd de staatsgreep verdedigd.
Porfirio Lobo werd in november tot president verkozen in verkiezingen die door de meerderheid van de internationale gemeenschap niet werden erkend. Deze verkiezingen werden namelijk georganiseerd door een bewind dat via een staatsgreep aan de macht is gekomen. De aanstelling van de nieuwe president werd overigens slechts door een beperkte internationale delegatie bijgewoond, zoals de presidenten van Taiwan, Panamá en Leonel Fernández van de Dominicaanse Republiek. Deze laatste stond persoonlijk borg voor het vrijgeleide vertrek van oud-president Zelaya, die sinds 21 september vorig jaar in de ambassade van Brazilië in Tegucigalpa verbleef.
Lobo beseft heel goed dat hij zijn regering nationaal en internationaal terug op de kaart moet zetten. Op binnenlands vlak wil hij als teken van verzoening een regering van nationale eenheid vormen, waartoe bijna alle politieke partijen hun medewerking hebben beloofd. “We komen uit de ergste politieke crisis (…) Maar we komen uit verkiezingen die nooit eerder in onze geschiedenis zo vrij, transparant en met zo’n grote deelname zijn verlopen”.
Het Nationaal Front tegen de Staatsgreep betwist deze interpretatie en wijst erop dat nog nooit zo weinig mensen, rond de 46 % van de kiesgerechtigden, zijn gaan stemmen. Het Front interpreteert dergelijke taal als onderdeel van een globale strategie van de klassieke politieke klasse om alle gebeurtenissen van de laatste maanden, met inbegrip van de staatsgreep, voor te stellen als passend en in overeenstemming met de democratische structuren van het land. Voor het Front is het duidelijk dat alle politieke beslissingen genomen door het feitelijke bewind van Micheletti, en dus ook de verkiezingen van november, elke grondwettelijkheid missen. Daarom heeft het Front zich ook steeds verzet tegen een algemene amnestie.
De gisteren beëdigde president ziet het anders. Hij kondigde aan dat binnenkort een Waarheidscommissie zal opgericht worden die alle gebeurtenissen voor en na 28 juni vorig jaar moet onderzoeken. Maar de coupplegers hebben niets vrezen. De amnestie-regeling die het parlement een dag voor zijn aanstelling heeft goedgekeurd, hield naast een vrijgeleide voor Zelaya, ook amnestie in voor alle militairen die de vorige president op 28 juni vorig jaar van zijn bed hebben gelicht en in pyjama naar Costa Rica overvlogen.
Tijdens de ceremonie kregen niet alleen de buitenlandse gasten een applaus van de aanwezigen, maar ook de militaire bevelvoerders die Zelaya ontvoerden. Bovendien deed generaal Romeo Vásquez, stafchef van het leger en rechtstreeks verantwoordelijk voor de staatsgreep, de ex-president mee uitgeleide naar de luchthaven. “We hebben even gesproken en we kwamen om afscheid te nemen, want hij is een ex-president (…) spijtig dat het aan ons was om een bevel uit te voeren, omdat hij op iets illegaals aanstuurde”, aldus Romeo Vásquez aan de pers.
President Lobo riep ook de internationale gemeenschap op om met Honduras in dialoog te treden, om de tegenstellingen te overbruggen. Na de staatsgreep werd Honduras als lid van de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAE) geschrapt. De Europese Unie weigerde elk contact met vertegenwoordigers van de feitelijke regering van Micheletti en schortte onder meer de handelsonderhandelingen met Centraal Amerika op. In zijn eerste toespraak vermeldde Lobo nog dat door het internationale isolement het land ruim 2 miljard dollar aan hulp heeft gemist. De regering van de Verenigde Staten beweegt achter de schermen hemel en aarde om de regering Lobo internationaal aanvaard te krijgen. Vandaag hebben echter, naast de VS, enkel Colombia, El Salvador, Guatemala, Panamá en de Dominicaanse Republiek de verkiezingsoverwinning van Lobo erkend.
Maar er valt te vrezen dat de internationale gemeenschap haar veroordeling van de schending van de democratische rechtsorde zal afzwakken . Tijdens een onderhoud met het kabinet van Steven Vanackere, huidig Belgische Minister van Buitenlandse Zaken kreeg de delegatie van Belgische ngo’s de indruk dat België de diplomatieke bocht aan het voorbereiden is. Het kabinet oordeelt dat de verkiezingen democratisch verlopen zijn maar dat de nieuwe president zeker werk moet maken van nationale verzoening en de mensenrechten moet respecteren. Een delegatie van de Belgische Noord-Zuidbeweging vroeg Minister Vanackere om de regering van de nieuwe president Porfirio Lobo niet te erkennen. En sprak haar bezorgdheid uit over de mensenrechtensituatie die sinds de staatsgreep van afgelopen juni in Honduras zorgwekkend blijft.
