PCC is een concept in volle ontwikkeling dat in de schijnwerpers stond in het jaarrapport van de Wereldgezondheidsorganisatie in 2008. De bezorgdheid aan de basis van dit concept is dat ondanks dat de geneeskunde nooit zo ver heeft gestaan op het vlak van technische vooruitgang en kennis over ziektebeelden, patiënten, zowel in het Noorden als in het Zuiden, steeds een gevoel van ontevredenheid kunnen overhouden aan de manier waarop ze behandeld worden. Gebrek aan empathie, slechte communicatie, geen rekening houden met psychosociale en culturele aspecten, overmedicatie, inefficiëntie, … het zijn maar een aantal van de veelgehoorde klachten.
Binnen het concept van PCC wordt gebroken met de “almachtigheid” van de dokter. De patiënt wordt erkend als een persoon, als deel van een familie, gemeenschap en samenleving; een persoon die expert is over zijn lichaam en in staat is om zijn gezondheidsnoden en die van zijn gemeenschap te identificeren. De focus verschuift van de “ziekte” op de “patiënt”, de “persoon” en de “gemeenschap”.
De kernboodschap van PCC is dat gezondheidssystemen en –zorg zodanig zouden moeten georganiseerd worden dat ze een degelijk antwoord bieden op de noden van individuen en de gemeenschap (denk aan de determinanten van gezondheid) en dit op lokaal, nationaal en internationaal niveau.
In een concept dat mensen of people centraal stelt, kan natuurlijk de participatie van de gemeenschap niet ontbreken. In onze contreien lijken we dat enigszins vergeten te zijn, participeren als burger als het over onze gezondheidszorg en ons gezondheidssysteem gaat, maar in het Zuiden is de civiele maatschappij hier heel sterk mee bezig.
Zo ook in Peru, waar fos-partner ForoSalud het concept van PCC dagelijks in de praktijk probeert toe te passen. Ariel Frisancho van ForoSalud kwam op het seminarie uitleg geven. Als belangrijkste platform rond het recht op gezondheid in Peru, heeft ForoSalud verschillende ervaringen over hoe patiënten en de gemeenschap kunnen deelnemen aan de evaluatie, coördinatie en organisatie van het gezondheidssysteem, zodat dit inderdaad een antwoord kan geven op de noden van de gemeenschap. Zo hebben ze een wetsvoorstel ingediend over de hervorming van het gezondheidssysteem en organiseren ze op lokaal niveau zogenaamde “sociale controles”. Na vorming trekken “controleurs” (meestal vrouwen) erop uit om de patiënten te bevragen over de kwaliteit van publieke diensten. Hun resultaten worden voorgelegd aan de bevoegde instanties en oplossingen voor de problemen worden voorgesteld. Dit heeft al geleid tot aanpassingen ter verbetering van de diensten (bv. betere behandeling van de patiënten door de dokters).
Er bestaan natuurlijk heel wat uitdagingen om echt tot een nieuw medisch model te komen dat “people centred” is, maar met het seminarie is alvast het startschot gegeven om in België en samen met internationale partners meer te leren over hoe dit concept in de praktijk kan omgezet worden.
fos doet alvast mee als lid en medeorganisator van dit seminarie en door organisaties in het Zuiden die streven naar een universele toegang tot het recht op gezondheid, te blijven ondersteunen met haar programma’s.
Meer info: Be-cause Health