De People’s Health Movement in Zuid-Afrika bijt de spits af met een nationale bijeenkomst
De PHM heeft in 70 landen country circles, waar organisaties die actief zijn op het gebied van gezondheid worden samen gebracht. De country circle van Zuid-Afrika (PHM-SA, partner van fos) organiseerde voorafgaand aan de internationale PHA, een tweedaagse nationale bijeenkomst om lokale maatschappelijke organisaties de mogelijkheid te geven ervaring en kennis uit te wisselen over relevante gezondheidsthema’s in Zuid-Afrika. Het doel van deze South African National Health Assembly (SA-NHA) was om een consensus te bereiken over de voornaamste strijdpunten in een ‘Call to Action’ , specifiek voor Zuid-Afrika.
In Zuid-Afrika is de dienstverlening in de publieke gezondheidssector ronduit slecht, waardoor de overgrote meerderheid van de bevolking geen toegang heeft tot kwalitatieve gezondheidszorg. De crisis binnen de gezondheidszorg in Zuid-Afrika is recent meer ter discussie gesteld door een voorstel van het Ministerie van Gezondheid om een nationale ziekteverzekering te introduceren (National Health Insurance – NHI). Er is veel kritiek gekomen op dit voorstel, maar voor PHM-SA vormde dit debat wel een kans om een bredere discussie over de toekomst van de medische dienstverlening op te starten, in samenspraak met maatschappelijke organisaties, bezorgde burgers en mensen werkzaam in de gezondheidssector.
Het soort gezondheidssysteem dat Zuid-Afrika nodig heeft om universele dekking te bereiken stond nu dus ook ter discussie tijdens de National Health Assembly op 5 en 6 juli 2012. fos-partner Women on Farms Project (WFP), ook lid van de PHM-SA, zond een grote delegatie van landarbeidsters actief binnen het gezondheidsprogramma van WFP naar de bijeenkomst.
Landarbeidsters dragen hun steentje bij
In totaal werd de SA-NHA bijgewoond door ongeveer 1000 deelnemers. Voor Jean Jacobs en Sophia Nichol, beiden actief voor WFP, was het de eerste keer dat zij aan een dergelijke massale bijeenkomst deelnamen. Beide vrouwen wonen in Klapmuts, een kleine gemeenschap nabij Stellenbosch in de provincie West-Kaap, waar voornamelijk landarbeiders wonen.
Sophia is 64 jaar oud, moeder van 4 kinderen, oma van 7 kleinkinderen en 7 achterkleinkinderen. Ze werd geboren in Klapmuts maar bracht een groot deel van haar leven door op boerderijen waar ze werkte als landarbeidster. Ze is recent actief geworden binnen het gezondheidscomité van Women on Farms Project (WFP) in Klapmuts, waardoor ze ook werd uitgenodigd om deel te nemen aan de twee grote bijeenkomsten voor WFP.
Jean Jacobs is 38 jaar oud, is getrouwd en heeft 4 kinderen. Ook zij groeide op in Klapmuts en werkte vanaf haar 18de op boerderijen als landarbeidster. Jean zette een creche op in Klapmuts en ontving daarbij training van WFP over het werken met kinderen. Ze runt de creche sinds een jaar met veel plezier en toewijding. De kinderen krijgen 4 maaltijden per dag en WFP helpt Jean regelmatig door voedselpakketten uit te delen via lokale supermarkten.
Jean geniet erg van alle activiteiten tijdens de SA-NHA. “De presentaties geven mij veel energie voor de toekomst. Het geeft mij weer nieuwe ideeën over hoe we problemen beter kunnen aanpakken in onze gemeenschap. Het geeft mij ook nieuwe hoop, omdat ik mij gesteund voel door het besef dat zoveel andere mensen zich inzetten voor hun gemeenschap en dat er toch zeker iets positiefs moet kunnen voortkomen uit zoveel initiatief.” Ook Sophia is erg enthousiast over de bijeenkomst. Ze spreekt maar zeer beperkt Engels maar haar collega’s zorgen er wel voor dat alles voor haar in het Afrikaans wordt vertaald. “Er wordt gesproken over gezondheid en zaken die van belang zijn voor vrouwen en kinderen. Ik woonde zelfs een bijeenkomst bij over rechten van homo’s en lesbiennes. Er ging een wereld voor mij open want hierover wordt binnen mijn gemeenschap en gezin nooit gesproken.”
“Zo onbelangrijk zijn wij dus niet!”
Beide vrouwen benadrukken dat het vooral voor landarbeiders zeer moeilijk is om toegang te krijgen tot gezondheidszorg. De ziekenhuizen zijn vaak op grote afstand van de woon- en werkplek van landarbeiders en er zijn lange wachttijden of is er gebrek aan medicatie. WFP, in samenwerking met PHM-SA, organiseerde in 2011 een aantal workshops voor landarbeidsters waar Sophia en Jean aan deelnamen. In de workshops werd uitleg gegeven over het nieuwe National Health Insurance-voorstel en het belang van toegankelijke en kwalitatieve gezondheidszorg. De vrouwen kregen de mogelijkheid te overleggen hoe zij zich op lokaal niveau actief zouden kunnen inzetten voor de lobby rond universeel toegankelijke gezondheidszorg in Zuid-Afrika. Jean: “De workshop gaf ons de mogelijkheid onze dagelijkse problemen te koppelen aan het beleid dat de Zuid-Afrikaanse overheid bepaalt. Dit gaf ons de bevestiging dat ook wij door lokale activiteiten in Klapmuts ons steentje kunnen bijdragen aan veranderingen op veel grotere schaal. Zo onbelangrijk zijn wij dus niet! De SA-NHA is voor ons hiervan eens te meer een bevestiging en geeft ons goede moed.” Ook op de NHA werden verschillende workshops gehouden en was overal een positief gevoel over de toekomst voelbaar. Bekijk de video voor een kort verslag:
Oproep tot Actie
De SA-NHA werd afgesloten met consensus onder de deelnemers over de voornaamste strijdpunten voor Zuid-Afrika en een aanname van een ‘Call to Action’, die je op de website van PHM-SA kan nalezen.
Met dit document in handen waren de Zuid-Afrikaanse maatschappelijke organisaties erg goed voorbereid op hun deelname aan de internationale People’s Health Assembly , die meteen erna in Kaapstad van start ging en waar werd toegewerkt naar een internationale oproep tot actie. De finale ontwerpnota van deze ‘Cape Town Call to Action’ is te vinden op de website van de PHM.
Meer info: People’s Health Movement
Meer info: People’s Health Movement South Africa