Dovemansgesprekken
De Peruaanse amazone-indianen ijveren al jaren voor hun culturele, economische en sociale rechten. Vorig jaar vaardigde de regering van president García in het kader van de vrijhandelsakkoorden met de VS verschillende decreten uit die buitenlandse investeerders gemakkelijker toegang geven tot de exploitatie en export van Peruaanse natuurlijke hulpbronnen (petroleum, hout, gas, mineralen,…enz). De indianen beschouwen deze decreten als een aanslag op en een bedreiging van hun habitat, hun ecosysteem en hun cultuur. Ze eisen dat de regering – in navolging van de internationale ILO-norm 169 – hun opinie vraagt vooraleer beslissingen te nemen die hun levenswijze direct kunnen aantasten. Moe van de dovemansgesprekken, de vruchteloze pogingen tot dialoog en tot politieke beleidsbeïnvloeding, kristalliseerde het indianenprotest zich de laatste twee maanden in publieke acties, protesten en wegblokkades. Vooral in de zone van Bagua was het protest sterk: de stad was sinds enkele weken afgesloten van de buitenwereld wegens de wegblokkade.
Doelgerichte kogels
Donderdag 4 juni verneemt het indianenverzet in de zone van Bagua dat de discussie in het parlement rond het afvoeren van Decreet 1090 (Ley Forestal y de Fauna Silvestre) – ondanks plechtige beloften van de regering – weer eens werd uitgesteld. Ze beslissen de wegblokkade verder te zetten. De regering van haar kant beslist in te grijpen en stuurt politietroepen om de blokkade te doorbreken. Foto- en filmmateriaal tonen duidelijk aan dat dit niet op een geweldloze manier is gebeurd maar met doelgerichte kogels.
De eerste doden en gewonden vallen onder de indianen. Een groep indígenas die sinds een tijd een petroleumpost bezetten en aan het onderhandelen waren met de politie, horen via radio en telefoon dat op hun indianenbroeders in Bagua wordt geschoten en dat de eerste doden zijn gevallen. Onmacht en onrecht van jaren (en eeuwen?) vertaalt zich in dit specifieke geval in blinde woede en “bloedwraak”. Resultaat: 24 politie-agenten – merendeels jongeren – vermoord.
“Wilde” en “domme” indianen
Het dodencijfer onder de indianen en civiele bevolking is minder duidelijk. Van officiële zijde wordt gesproken over 9 doden, terwijl de indianen, sociale organisaties, gemeente- en kerkfunctionarissen in de zone van Bagua gewag maken van tussen de 30 en 100 doden. Thomas en Marijke hebben met eigen ogen 9 lijken geteld, dus het uiteindelijke dodental moet natuurlijk een stuk hoger liggen. De politie wordt ervan beschuldigd lijken te hebben verbrand en in de Marañonrivier te hebben geworpen. Men spreekt van meer dan 100 vermiste burgers in de zone.
De regering is onbekwaam om zelfkritisch zijn aandeel in de feiten te erkennen en beschuldigt de “wilde” en “domme” indianen van brutale moord op de nationale ordekrachten, en van terrorisme – dat aangewakkerd zou zijn door buitenlandse politieke belangengroepen. In het weekend verschijnt een regeringsspot op de nationale televisie die verontwaardiging oproept bij een groot deel van de Peruaanse bevolking.
Naar aanleiding van deze regeringsspot, beslist Carmen Vildoso, Minister van Sociale Ontwikkeling en Vrouwenzaken, op dinsdag 9 juni haar ontslag aan te bieden. Haar beslissing wordt door de eerste minister en door verschillende Congresleden als “uiterst laf” bestempeld en ze wordt door het slijk gehaald met commentaren in de trend van “haar afwezigheid zal geen groot gemis zijn; ze was toch niet efficiënt; enz.”.
Staat van beleg
In Bagua is momenteel een relatieve kalmte teruggekeerd. De staat van beleg werd uitgeroepen; de gewonden worden verzorgd in de hospitalen; de indianen zoeken hun vermiste broeders; de Defensoría del Pueblo is ter plaatse. De sociale organisaties – waaronder ook fos-partners JNC en CGTP – hebben hun steun betuigd aan de rechtmatige eisen van de indígena-bevolking en de regering opgeroepen tot dialoog. Morgen, 11 juni, hebben de sociale organisaties een nationale manifestatie gepland. Pizango, de nationale leider van de indianenorganisatie AIDESEP die door de regering aangeduid wordt als de voornaamste schuldige van het hele gebeuren, heeft diplomatieke bescherming gekregen in de ambassade van Nicaragua.
Actie vanuit Europa
In Europa hebben verschillende organisaties, waaronder ook fos, de Europese Raad opgeroepen om bezorgdheid uit te drukken bij de Peruaanse regering omwille van het buitensporige geweld bij het politieoptreden; te vragen een exhaustief en onafhankelijk onderzoek in te stellen naar de feiten; diegene die schuldig zijn aan het schenden van mensenrechten te straffen; en zo snel mogelijk de dialoog te hervatten met de indígena-bevolking in de hoop een vreedzame oplossing te vinden voor hun bekommernissen.
Meer info: Stuur een brief naar de Peruviaanse president Alan García!