In Bolivia is het publieke gezondheidssysteem een fiasco. Het sociale zekerheidssysteem bestaat uit meer dan tien verschillende gezondheidskassen met elk hun eigen aanbod. Een privé-verzekering is enkel voor de happy few. Het resultaat laat zich raden: 70% van de bevolking heeft alleen toegang tot het publieke systeem, de sociale zekerheid is gefragmenteerd en allen wie werkt in de juiste sector en daardoor van een goed systeem kan genieten, heeft een goede dienstverlening. De private sector, waar dokters écht geld kunnen verdienen, is betaalbaar voor minder dan 10% van de bevolking. Moeder- en kindersterfte blijven angstaanjagend hoog en de gemiddelde levensverwachting is 69 jaar, na Haïti het laagst van Latijns-Amerika.
Toch zijn er opportuniteiten. De nieuwe Boliviaanse grondwet van 2009 erkent het universele recht op gezondheid en enkele jaren geleden werd een revolutionaire gezondheidspolitiek uitgewerkt onder de naam ‘SAFCI’. Zo werd de gezondheidszorg op alle niveaus (gemeentelijk, provinciaal en nationaal) radicaal gedemocratiseerd. Vanaf dan beslisten sociale organisaties, zowel in de stad als op het platteland mee over de gezondheidspolitiek. Dat gaat van het uitwerken van een gezondheidsbeleid tot het toewijzen van budgetten. Het middenveld moet nu hun handtekening geven, voordat overheden een beleid kunnen goedkeuren.
Maar er is een fundamenteel probleem. De organisaties die de mensen vertegenwoordigen die geen toegang hebben tot een goede zorg, nemen amper deel aan de voorziene gezondheidsraden. Het gebrek aan technische kennis over gezondheid en kennis over het recht op participatie en mede-beslissing, maakt dat er niets verandert. Hier start het werk van FOS.
Geen medelijden maar medewerking is de slogan waarmee we dit voorjaar uitpakken. We pleiten voor structurele ontwikkelingssamenwerking weg van de clichés. Sturen we lunchpakketten naar arme naaisters of versterken we de vakbond die voor collectieve loonsopslag gaat? Doneren we onze overschot aspirines of steunen we gezondheidsorganisaties die strijden voor de rechten van iedereen?
FOS gelooft dat iedereen moet kunnen terugvallen op een aantal basisrechten. Wij zetten ons in om die basisrechten te garanderen door duurzaam samen te werken met organisaties die slachtoffers van ongelijkheid verenigen. Daarbij hebben we respect voor ieders autonomie en achtergrond.
Internationaal samenwerken
We organiseren workshops voor organisaties over gezondheidsthema’s en geven informatie over hun grondwettelijk recht om deel te nemen aan het gezondheidsbeleid. Zo ontstaan er sterke gezondheidsraden en allianties tussen organisaties. Een van die fundamentele allianties is bijvoorbeeld Alames Bolivia. Alames is een gezondheidsnetwerk dat bestaat uit vrijwilligers, dokters, studenten en ambtenaren met als hoofddoel beleidswerk ten voordele van het recht op universele gezondheidszorg. het netwerk heeft nauwe banden met de sociale organisaties en organiseert op regelmatige basis seminaries en publiceert bijvoorbeeld onderzoeken.
Duurzaam?
Waarom is dat duurzaam? Eerst en vooral wordt er vertrokken vanuit een bestaand wettelijk kader. De sociale organisaties hebben het recht om deel te nemen aan het gezondheidsbeleid. Zij vertegenwoordigen de stem van de arme bevolking, een stem die vaak vergeten wordt. Ten tweede wordt er gewerkt op de politieke context van het land. De Boliviaanse sociale organisaties staan aan de kant van president Morales en zouden dus een meer kritische stem kunnen vertolken. Ten derde bestonden Alames Bolivia en andere sociale organisaties al lang voordat FOS actief in Bolivia was. Met onze steun kunnen ze workshops of vergaderingen organiseren, kunnen flyers en posters gedrukt worden en is er geld voor seminaries en colloquia. We kunnen organisaties dus versterking aanbieden. Tenslotte zitten we zelf niet aan de knoppen. FOS voert zelf niets uit, maar geeft technische ondersteuning en advies indien nodig. Een goede verstandhouding met vertrouwen en respect voor ieders autonomie, zijn essentiële principes voor een langdurige samenwerking met hopelijk een structurele impact op termijn.
Na een langdurige staking van het gezondheidspersoneel, georkestreerd door de corporatieve Orde der Geneesheren van Bolivia (die jammer genoeg alleen de dokters uit private en de sociale zekerheidssector verdedigen) kondigde de Boliviaanse regering een grootschalige nationale gezondheidstop in maart aan. Die stop had als doel een hervorming en nieuwe algemene gezondheidswet in het kader van het universele recht op gezondheid. De sociale organisaties kregen 12% van de uitnodigingen. Ze eisten een grotere participatie en kregen dat ook, bijna de helft van de aanwezigen waren sociale organisaties. En daar, op dat podium, konden ze zich luidkeels moeten uitspreken voor een algemene gezondheidshervorming, die niet alleen de happy few ten goede komt, maar iedereen. Om ze klaar te stomen voor dit event, organiseert Alames Bolivia tal van vormingen … met steun van FOS.
Blijf op de hoogte
Meer weten over gezondheid in Bolivia? Schrijf je in op onze nieuwsbrief!