Een militaire afschrikkingstrategie zal Israël geen vrede brengen

Als gevolg van de crisis in Gaza stellen de EU en Israël hun besprekingen over de versterking van hun relaties uit. Een stap in de goede richting, maar het gaat niet ver genoeg. Er moet een volledig afstel zijn van deze versterking tot er een einde wordt gesteld aan de grondoorzaak van het conflict: de Israëlische bezetting van de westelijke Jordaanoever, de Gazastrook en Oost-Jeruzalem.

CategorieNieuws

Humanitaire situatie
Na 20 dagen van militaire aanvallen op Gaza is het aantal doden aan Palestijnse zijde opgelopen tot meer dan 1.000. Meer dan de helft van de slachtoffers zouden burgers zijn, maar aangezien Israël volgens verschillende bronnen elke getroffen volwassen man als Hamas-militant bestempelt, ligt het aantal burgerslachtoffers waarschijnlijk beduidend hoger dan de helft. Waar wel zekerheid over bestaat is dat onder de slachtoffers zeker 300 kinderen zijn. Aan Israëlische kant zijn 13 doden gevallen, 10 bij de strijd in Gaza en 3 bij Palestijnse raketaanvallen op Zuid-Israël.

Hulpdiensten klagen dat ze door de Israëlische troepen worden belemmerd in hun werk om bij de gewonden te komen. Mensenrechtenorganisaties rapporteerden 6 gevallen van beschietingen van medische diensten, 12 medische hulpverleners werden gedood, 17 verwond. Meer dan een half miljoen mensen zijn volledig afgesloten van proper water. Een kwart miljoen Palestijnen zit al sinds het begin van de aanval op 27 december zonder elektriciteit.

VN-resolutie: dode letter
Op 8 januari riep de VN-veiligheidsraad Israël en Hamas in een resolutie op tot “een direct en duurzaam staakt-het-vuren, dat moet leiden tot het vertrek van Israël uit de Gazastrook”. 14 landen van de veiligheidsraad waren voor de resolutie, de Verenigde Staten onthielden zich. De resolutie bleef echter dode letter. Het Israëlische leger heeft sindsdien zijn offensief in de Gazastrook fors opgevoerd en Israëlische soldaten trokken dieper binnen in de stedelijke gebieden van de Gazastrook. Daarbovenop komen er steeds meer aanwijzingen dat Israël in de Gazastrook gebruik maakt van fosforgranaten, hoewel het leger dat blijft ontkennen.

Intussen heeft ook de Mensenrechtenraad van de VN Israël scherp veroordeeld voor het offensief in Gaza. De raad spreekt van grootschalige schendingen van de rechten van de Palestijnen, en beschuldigt Israël ervan dat het burgers en ziekenhuizen aanvalt. Beschietingen op ziekenwagens en het doden en verwonden van burgers, hulpverleners en journalisten zijn grove schendingen van de Conventies van Genève, die als onderdeel van het internationaal recht de rechtsregels bepalen tijdens een gewapend conflict.
Meer dan 90.000 Palestijnen zouden reeds ontheemd zijn door het geweld. VN-scholen en gebouwen worden door vele burgers gebruikt als toevluchtsoord, maar zelfs deze gebouwen blijken niet veilig te zijn voor de Israëlische bombardementen. Tijdens het schrijven van dit artikel werd bekend dat het hoofdkantoor van de vluchtelingenorganisatie van de VN (UNRWA) in Gaza-stad is getroffen door Israëlisch vuur en in brand staat.

EU: geen besprekingen met Israël onder bezetting!
Op 14 januari werden er vanuit de EU tegenstrijdige verklaringen de wereld in gestuurd over de relaties tussen de Europese Unie en Israël. Enerzijds stelde de gezant van de Europese Commissie in Jeruzalem dat de voorgestelde ‘opwaardering’ van de relaties tijdelijk op stop gezet zouden worden, als gevolg van de oorlog in Gaza. Het besluit om een tijdelijke pauze in te voeren zou een gezamenlijk besluit zijn, met Israëlische beleidsvoerders die momenteel te druk bezig zouden zijn met de verschillende aspecten van de crisis in Gaza. De besprekingen zouden verder gezet worden na de militaire operaties, wanneer er terug sprake is van een “favorable atmosphere”.
Anderzijds zou volgens het IPS Karel Schwarzenberg, minister van Buitenlandse Zaken van Tsjechië, het land dat nu EU-voorzitter is, hebben laten weten dat de ‘opwaardering’ zou doorgaan zoals afgesproken.

Als fos-socialistische solidariteit willen we benadrukken dat elke verdere verdieping en uitbreiding van de relaties tussen de EU en Israël dient gekoppeld te worden aan respect voor de rechten van de mens en respect voor het internationaal recht. Een tijdelijke stillegging van de upgrade, mocht deze er komen, zou voor ons dan ook niet ver genoeg gaan.
Er kan geen sprake zijn van een louter uitstel van de upgrade tot het einde van het huidig militair offensief. Waar wel sprake van moet zijn is een volledig afstel van de upgrade tot er een einde wordt gesteld aan de grondoorzaak van het conflict: de Israëlische bezetting van de Westelijke Jordaanoever, de Gazastrook en Oost-Jeruzalem.

Om zijn bestaansrecht af te dwingen blijft de Israëlische staat zweren bij de strategie om op geregelde basis zijn overweldigende militaire afschrikkingkracht in te zetten. Een wel erg kortzichtige strategie. Niet met wapengekletter zal Israël vrede afdwingen, wel door het erkennen van de Palestijnse staat. De militaire optie en het gebrek aan perspectief op de oprichting van een Palestijnse staat zal steeds meer geweld en extremisme uitlokken. Israël moet zelf de keuze maken of het vrede op lange termijn wil.

EU: opschorting associatieakkoorden
Naast de tijdelijke “time out” heeft de Tsjechische Republiek, als huidig voorzitter van de Europese Raad, reeds plannen geopperd om een donorconferentie te organiseren om geld bij elkaar te sprokkelen voor hulp aan en herstel van Gaza. De rol van de EU moet echter verder gaan dan louter humanitaire hulp en het storten van geld voor wederopbouw. Hoewel van groot belang, zijn deze ondergeschikt aan de politieke rol die de Europese Unie in de eerste plaats zou moeten spelen. Het humanitaire is belangrijk en noodzakelijk, maar mag de aandacht niet afleiden van het belang van een duidelijk Europees politiek statement aan het adres van Israël.

Belgisch Minister van Buitenlandse Zaken De Gucht zei in het programma de Zevende Dag dat Europa te weinig gewicht in de schaal kan werpen om Israël op andere gedachten te brengen. Het tegendeel is waar. Als belangrijkste handelspartner van Israël heeft de EU wel degelijk de middelen in huis om Israël onder druk te zetten. Zoals het associatieakkoord, dat de basis vormt voor de bestaande handelsrelaties tussen de EU en de staat Israël.

De Europese associatieakkoorden zijn voorwaardelijke akkoorden: op voorwaarde van het respecteren van de mensenrechten, democratie en de rechtsstaat gaat de EU een economische en politieke associatie aan met het land in kwestie. De associatieakkoorden kunnen bij het schenden van dit mensenrechtenprincipe (artikel 2) of in geval van “special urgency” (artikel 79) geschorst worden.

Het schenden van de rechten van de Palestijnen lijkt ons bewezen, zowel in het militaire offensief tegen Gaza van de afgelopen 20 dagen als in de bezetting van de Palestijnse Gebieden die reeds 40 jaar gaande is. fos-socialistische solidariteit blijft dan ook haar oproep herhalen voor de opschorting van het EU-associatieakkoord met Israël, zolang het internationaal recht niet wordt gerespecteerd.