Begin oktober bereikten berichten ons over een staatsgreep die op het nippertje voorkomen kon worden. Wat was er aan de hand?
Ik zat op het moment van het gebeuren vast in de luchthaven, maar ik kan wel zeggen dat het geen poging tot staatsgreep was. Er was een wet gestemd door het parlement waarbij bepaalde reeds verworven voordelen voor politie en militairen zoals eindejaarspremies afgeschaft werden. Hierdoor kwam er protest op gang.
Waarom werd er dan bericht over een ‘staatsgreep in Ecuador’?
De actievoerders hadden het recht om te protesteren, maar de manier waarop actie gevoerd werd was zeker niet de meest geschikte en leek op staatsgreep. Het was hoe dan ook niet de bedoeling om een staatsgreep te plegen. Het had wel met de overheid te maken, maar ze wilden de overheid niet omver werpen. Het was gewoon een protestactie.
Hoe kwam het dat er zo’n grote protestactie op gang kwam?
Niemand had voorzien dat dit ging gebeuren. Zelfs de staat niet, want anders hadden ze het natuurlijk proberen te vermijden. President Correa en de voorzitter van het parlement hebben achteraf uitgelegd dat de wetswijziging geen terugtrekking van de rechten inhield. Ook binnen de politie was er verdeeldheid. Er was vooral een groot communicatieprobleem. De overheid had niet voldoende uitgelegd wat de wetswijziging inhield.
Er was dus eigenlijk geen probleem?
Het is wel belangrijk om te beseffen dat tijdens de actie het land in een staat van onveiligheid verkeerde. De politie en de militairen staakten, dus niemand kon instaan voor de veiligheid. Er werd bijvoorbeeld massaal geplunderd.
Dachten de Ecuadoranen zelf ook eerst dat het om een staatsgreep ging?
In zulke omstandigheden wordt er duchtig gespeculeerd. In het begin heerste de overtuiging dat het om een staatsgreep ging. Pas na enkele uren was er meer informatie beschikbaar over wat er echt gaande was. Er kwamen verklaringen vanuit de overheid en de meningen van de politie werden gehoord.
Er doken al snel steunbetuiging aan de president op uit de civiele maatschappij.
De civiele maatschappij reageerde heel snel. Ook omdat ze wilden tonen dat ze de regering steunen. Ze waren heel kwaad over de manier waarop er geprotesteerd werd. Onder meer over het feit dat de politie materiaal had gebruikt tegen de regering dat ze van de overheid hadden gekregen om te zorgen voor veiligheid. Traangas en wapens bijvoorbeeld. Ze mogen zeker opkomen voor hun rechten, maar ze hebben hun rol van veiligheid achterwege gelaten voor hun eigen belangen.
Zal deze gebeurtenis zijn sporen nalaten?
Geen enkele staatsleider kan toelaten dat zoiets gebeurt. Er zullen dus zeker grondige hervormingen plaatsvinden bij de politie. Daarnaast zullen er in de toekomst waarschijnlijk maatregelen genomen worden om de informatieverspreiding over wetswijzigingen te verbeteren.
Sinds twee jaar heeft Ecuador een linkse president, Rafael Correa. Voel je het verschil?
Het is interessant dat vanaf het aantreden van deze regering veel dingen mogelijk werden die vroeger heel moeilijk waren. Bijvoorbeeld de vrijheid van organisatie. De regering is heel consequent geweest op dit vlak. Werknemers hoeven niet meer te vrezen voor hun werk als ze zich organiseren. Niet enkel op het vlak van werk, maar ook op politiek en economisch vlak zijn er veel veranderingen waardoor Ecuador in de internationale gemeenschap naar buiten treedt als een aantrekkelijk land en een land dat heel veel rijkdom heeft.
Landen als de VS of de rijkere mensen in Latijns-Amerika vinden het waarschijnlijk minder leuk dat Ecuador een linkse president heeft.
Er zijn veel grootmachten die denken dat ze het bij het rechte eind hebben. Ze moeten de kans geven aan verkozen regeringen om hun termijn af te maken en te zien wat er van komt. Ook in Ecuador is niet iedereen tevreden met de regering van Correa, maar een meerderheid heeft voor Correa gestemd en dus moet hij een kans krijgen.