Sinds het einde van de burgeroorlog in 1992, was de vroegere verzetsbeweging FMLN er tot nu toe niet in geslaagd ARENA van de macht te duwen. Nochtans is de reputatie van ARENA niet onbesproken. Het is een publiek geheim dat de doodseskaders die in de jaren ’80 Monseigneur Romero vermoordden en van terreur hun kenteken maakten, banden hadden met deze partij. Maar in de verkiezingen wist ARENA steeds de meerderheid te behalen; steeds weer “waarschuwde” ARENA de bevolking voor de chaos en het geweld indien de ex-guerrillastrijders aan de macht zouden komen.
Verzoenend
FMLN heeft heel wat moeite gedaan om zich als politieke partij van dit negatieve imago te zuiveren en is naar de verkiezingen getrokken met een nieuwkomer. Mauricio Funes is een voormalig journalist die heel wat bekendheid verwierf met dagelijkse TV-programma’s waarin hij de politieke leiders van meerderheid en oppositie kritisch interviewde. Helemaal in de lijn van zijn campagne klonk Funes in zijn overwinningstoespraak gisterenavond zeer verzoenend. Hij beloofde onvoorwaardelijk de grondwet te zullen naleven en alle democratische vrijheden te respecteren. Aan het bedrijfsleven, traditioneel de basis van ARENA, beloofde hij van de Salvadoraanse economie de sterkste van de regio te maken. Tegelijk verzekerde hij dat zijn regering zich in het bijzonder zal inzetten voor het welzijn van de zwakkere bevolkingsgroepen.
Moorden en corruptie
De overwinning van FMLN kwam niet onverwachts. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van januari heeft ARENA zware verliezen moeten incasseren. Zij kregen de rekening gepresenteerd voor de economische crisis en de toenemende onveiligheid op straat. In 2006 was 43% van de bevolking overgeleverd aan verdoken werkloosheid, terwijl het officiële werkloosheidscijfer 7% bedraagt. Alle nationale banken werden verkocht aan Amerikaanse banken en de corruptie in de overheidsinstellingen doet miljoenen dollars in privé-zakken verdwijnen. In El Salvador zijn in 20 jaar tijd 75.483 mensen vermoord, meer dan tijdens de 12 jaar burgeroorlog (1980-1992). Tijdens de laatste jaren van de rechtse regering telde men een gemiddelde van 10 moorden per dag.
Op zoek naar coalitie
Een alternatief drong zich op. Bij de gemeenteraadsverkiezingen slaagde FMLN erin om 96 gemeentes binnen te behalen, 28 meer dan in 2006. Maar de burgemeestersjerp in de hoofdstad San Salvador moesten ze dan weer prijsgeven, een teken dat voorzichtigheid geboden was. Nu heeft FMLN dan ook eindelijk de presidentsverkiezingen gewonnen, maar gemakkelijk zal president Funes het niet krijgen. De uitslag, 51,3% voor Funes tegenover 48,7% voor ARENA-kandidaat Avila, toont aan hoe sterk El Salvador verdeeld is tussen links en rechts. In het parlement is FMLN met 35 parlementsleden wel de grootste partij – ARENA heeft er 32 zitjes. Om een meerderheid te behalen moet FMLN dus naar een coalitie op zoek.
Veel keuze is er niet. De christendemocratische PDC (5 zetels) en het van FMLN afgescheurde PD (1 zetel), kunnen het FMLN niet aan een meerderheid helpen. Dat betekent dat de PCN (Partido de Conciliación Nacional) de kaarten in handen heeft om de balans naar links dan wel rechts te doen overslaan. Deze partij was in de jaren ’70 sterk verbonden met het leger, maar kwam nadien in de schaduw van ARENA te staan, aan wie ze in het recente verleden steeds haar steun heeft gegeven.
Meer info: FMLN