Integrale hervorming in plaats van pleisters
Ten overstaan van de belangrijkste landelijke media (kranten en televisiekanalen) en zo´n 200 aanwezige leid(st)ers van verschillende vakbonden, presenteerde de intersyndicale commissie op 30 november haar hervormingsvoorstel. Na afloop van een geslaagd forum met een zeer levendig debat, maakte Luis Barbosa (alg. secr. vakcentrale CST-JBE en coördinator binnen de gevormde intersyndicale commissie) kort de balans op:
“Ik ben erg blij dat de zaal vol zat en dat er zoveel belangstelling van de pers was. De reacties uit het publiek maakten duidelijk hoezeer het thema leeft. Ik hoop dat we hebben kunnen overbrengen waarom de IMF-oplossingen tot grote problemen zouden leiden. In Nicaragua heeft het grootste deel van de mensen tijdelijk of informeel werk. Mensen in de bouwsector en in de landbouw bijvoorbeeld dragen door hun tijdelijke contracten slechts een paar maanden per jaar af aan sociale zekerheid. In het gunstige geval dat hun werkgever ze inschrijft, want in de meeste gevallen gebeurt dit helemaal niet. Het is voor al deze mensen nu al bijna onmogelijk om aan het vereiste aantal maanden te komen, om voor pensioen in aanmerking te komen. Als de voorstellen van het IMF doorgaan komen ze daar helemaal niet meer aan toe en zouden ze tot hun 80-ste moeten doorploeteren.
Als vakbondsorganisaties zijn we het er mee eens dat het systeem van sociale zekerheid moet veranderen, maar niet door pleisters te plakken zoals het IMF wil. Met ons integrale voorstel hopen we de huidige crisis aan te grijpen om tot echte oplossingen te komen, voor de structurele problemen waar het systeem al jaren mee kampt. We voelen ons daarbij gesteund door experts van de IAO (Internationale Arbeidsorganisatie) waar we de afgelopen maanden mee hebben overlegd. Het is heel goed mogelijk de financiële crisis op te lossen door de kraan dicht de draaien in plaats van te dweilen. Over de echte oorzaken wordt nauwelijks gesproken, omdat men bang is tegen de verkeerde schenen te schoppen.”
Verkeerde schenen
De deelnemende vakbondsorganisaties zullen zeker met tegenstand te maken krijgen, wanneer zij de komende maanden hun voorstel verdedigen. De eerste signalen zijn reeds ontvangen:
Luis Barbosa: “Intern heeft de vakbond van het peroneel van het INSS (staatsinstantie sociale zekerheid) ons laten weten dat ze tegen onze voorstellen zijn. In ons voorstel pleiten we voor een verlaging van de administratieve kosten die binnen sociale zekerheid worden gemaakt. Die kosten liggen bijna op het dubbele van de internationale norm en zijn onder andere het gevolg van de bureaucratisering en het voortdurend uitdijende personeelsbestand binnen het INSS de afgelopen jaren. Iedereen weet hoe deze arbeidsplaatsen worden gecreëerd en dat ze helemaal niet nodig zijn. Wij vinden het onterecht dat we als arbeid(st)ers voor deze buitensporige administratieve kosten moeten opdraaien en het systeem falliet dreigt te gaan. De vakbond van het INSS verwijt ons echter dat we met ons voorstel de werkgelegenheid in gevaar brengen. Wij zijn er van overtuigd dat ook zonder ontslagen de relatieve administratieve last kan worden teruggebracht, door het aantal aangesloten arbeid(st)ers bij sociale zekerheid sterk uit te breiden. Hun reactie toont echter aan hoe moeilijk het is om binnen de vakbeweging tot consensus te komen.”
Ook met de regering zal nog flink gediscussiëerd moeten worden. In het voorstel is de aflossing van de staatsschuld aan het systeem van sociale zekerheid opgenomen. Ook maatregelen ter verbetering van transparant beheer van de afgedragen fondsen vinden hun plaats in het voorstel. Dit zijn veranderingen die ook binnen de huidige Sandinistische FSLN-regering niet zomaar ingang zullen vinden, omdat ze indruisen tegen allerlei opgebouwde persoonlijke en politieke belangen. Voor de meerderheid van de vakbondsorganisaties, die sterk aan het FSLN gelieerd zijn, is het aangaan van de discussie met de regering zeker niet vanzelfsprekend en brengt ze ook politieke dilemma´s met zich mee.
Luis Barbosa: “Ik ben me er van bewust dat we met ons voorstel een risico nemen, dat ons mogelijk niet in dank wordt afgenomen door de FSLN-fractie. Zij zullen ons zeggen dat een interne discussie tussen vakbeweging en FSLN over de hervormingen, door de rechtse politieke krachten in het land zal worden uitgebuit en ons uiteindelijk niet ten goede komt. Toch zijn we bereid dit risico te nemen, omdat er rond het thema sociale zekerheid te veel belangen van arbeid(st)ers op het spel staan. We zijn er van overtuigd dat we het IMF nog meer in de kaart zouden spelen, door als vakbeweging stil te blijven en niet met een eigen voorstel tot hervorming te komen.”
Geen tijd voor kerstvakantie
Nu het voorstel publiekelijk is gepresenteerd, is er geen weg meer terug en bereidt de intersyndicale commissie zich voor verdere stappen.
Luis Barbosa: “De komende weken is er geen tijd voor kerstvakantie. We zijn bezig met een laatste revisie van het voorstel, naar aanleiding van de opmerkingen tijdens het forum. We willen het document voor eind december bij president Daniel Ortega indienen en het presenteren op een aparte vergadering met de nationale werkgeversorganisatie. Op basis van de reacties bepalen we onze lobbystrategie vanaf januari in het parlement.
Tegelijkertijd zijn we bezig het voorstel onder onze leden te verspreiden en hen om steun te vragen. Op dit moment zijn we met steun van fos en de Deense organisatie 3F propagandamateriaal aan het voorbereiden, zoals spandoeken, pamfletten, folders en radiospots. Met behulp van dit materiaal en voorlichtingsbijeenkomsten hopen we de komende weken zo´n 20.000 handtekeningen te verzamelen, ter ondersteuning van het voorstel in het congres. We hebben veel haast, omdat we verwachten dat de parlementaire discussie na de kerstvakantie van start zal gaan. Met ons voorstel willen we het initiatief nemen en het congres en het IMF dwingen te reageren.”