“Een betere toekomst voor mijn kinderen”
Anna Muranganwa (48) was gedurende 12 jaar landarbeidster op het tuinbouwbedrijf Interfresh voor ze organisator werd bij fos-partner GAPWUZ (Vakbond van Landarbeiders van Zimbabwe). Haar huidig werk bestaat erin leden voor de vakbond te rekruteren en landarbeiders te trainen en te informeren over hun rechten op basisdiensten als gezondheid, veiligheid en het bekomen van geboortecertificaten. De meeste landarbeiders in Zimbabwe verblijven en werken in zeer geïsoleerde boerderijen die gelimiteerde toegang hebben tot sociale diensten als ziekenhuizen, scholen en kantoren voor geboorteregistratie. Het wettelijk maandloon voor landarbeiders is 50$, terwijl de Zimbabwaanse armoederichtlijn vastligt op 520$ per maand. Sommige landarbeiders zoals Anna zijn erin geslaagd hun kinderen naar degelijke colleges te sturen, omdat ze haar loon aanvult door goedkope Chinese kledij en huishoudspullen te verkopen aan vrouwen in de rurale gebieden die de busrit naar de stad niet kunnen betalen. Ze krijgt ook hulp van haar broers. Anna: “Ik heb 3 zonen: de oudste werkt bij een vrachtbedrijf in Harare, de tweede studeert Geografie en Omgeving aan een lokale universiteit en de derde zit nog op de middelbare school. Ik ben toegewijd om mijn kinderen goed onderwijs te bieden, zodat ze niet eindigen als landarbeider, zoals ik.” Anna’s situatie is echter uniek, een verhaal van 1 in een miljoen, want veel kinderen van landarbeiders halen moeilijk het einde van het secundair onderwijs. Hoge schoolkosten en lange afstanden tot de scholen zorgen er voor dat velen moeten afhaken. Daarbovenop zorgt de snelle ineenstorting van het uitgebreide familienetwerk-systeem in Zimbabwe ervoor dat heel weinigen het zich kunnen veroorloven om familieleden te helpen bij het betalen van de schoolkosten.
Het verzet volhouden: de leuze van de Winter School
Anna werd door Khanya College uitgenodigd om haar ervaringen uit te wisselen en deel te nemen aan de Winter School 2012. Ook andere fos-partners Sikhula Sonke, ILRIG, SINTAF en NAFWU waren aanwezig. Het thema van dit jaar, “het verzet volhouden”, is zeer actueel, want alle sociale bewegingen voelen de moeilijkheden om verenigd te blijven. Cultuur, taal en religie, werkloosheid, verdeling per sector en gender en intergenerationele lijnen verdelen de bewegingen. De deelnemers kwamen daarom dit jaar samen om deze uitdagingen te delen en manieren te zoeken om hiermee om te gaan.
Tijdens de openingsceremonie schreven de deelnemers op een herdenkingsmuur deelnemers boodschappen en namen van gevallen activisten en werden er kaarsjes aangestoken ter herdenking van de gevallen kameraden.
Voor Anna was de Winter School dit jaar helemaal anders dan vorige jaren, toen de inhoud van de agenda door het personeel van Khanya College zelf bepaald werd en de deelnemers weinig inbreng hadden. Anna was blij met de beslissing van Khanya College om dit jaar de methode van populaire vorming te gebruiken, waar de deelnemers in kleine groepen verdeeld werden en gespreksthema’s kozen die hen het nauwst aan het hart liggen. Anna: “Dit is een nieuwe manier van vorming die ik zelf ook zal gebruiken wanneer ik trainingen organiseer voor de landarbeiders. Ik zal hen ruimte geven om uitdagingen te identificeren en zelf met oplossingen te komen. Ik zal hen ook aanmoedigen om het genderthema consequent mee aan te pakken, om ook vrouwen de kans te geven hun stem te laten horen. We hebben namelijk vastgesteld dat wanneer we een gemengde groep hebben, vrouwen zelden het woord nemen. Deze methode geeft werkers de macht zich te engageren en zich bezig te houden met zaken die hen écht aanbelangen.” Anna’s ervaringen op de Winter School zullen een goed startpunt zijn voor fos om GAPWUZ bij te staan in de evaluatie van hun trainings- en vormingsmethodes.
Nog een positieve verandering ten opzichte van de vorige edities van de Winter School was de mogelijkheid voor de deelnemers om aan te sluiten bij eender welke groep die relevant was voor hun werk. Op die manier bestonden de groepen uit deelnemers met heel verschillende achtergronden, en werden thema’s van gezamenlijk belang besproken vanuit verschillende invalshoeken. Delen en leren stond centraal in deze groepen. Via de eerder besproken methode identificeerden de groepen verschillende discussiethema’s. Een van de thema’s was social media als tool voor het organiseren van mensen. De groepsleden waren het eens over het belang en de voordelen van het gebruik van sociale media zoals Facebook, WhatsApp en Mixit. Voor sommige landarbeiders zoals Monica Dennis, een 34-jarige gedelegeerde bij NAFWU, is het gebruik van sociale media voor vakbondsorganisatie echter een hele uitdaging. In afgelegen rurale gebieden in Namibië is er immers weinig gsm- en internetbereik en moet men soms een heuvel opklimmen om een goed signaal te krijgen. Monica’s organisatie heeft een Facebookpagina waar leden informatie over landarbeiders kunnen posten, maar het blijft dus een grote uitdaging, omwille van de technische beperkingen.
De Winter School vloog voorbij. Interessante debatten, discussies en hoog oplaaiende emoties volgden elkaar op. Voor Anna en Monika betekende het evenement een platform om met andere vrouwen te praten die zich ook in leidersposities bevinden. In de meeste landbouwvakbonden zijn er zeer weinig vrouwen die belangrijke posities bekleden. Het is iets waar vakbonden mee worstelen. Daarom probeert fos meer rond dit genderthema te werken, zodat meer vrouwen bij de beslissende processen betrokken worden.
De meeste deelnemers voelden zich na het evenement herboren en klaar om nieuwe initiatieven met hun organisaties uit te bouwen. Anna en Monika vonden het de moeite waard, en zijn vastbesloten het verzet vol te houden!