Welke inzichten over huishoudwerk kan je delen met ons?
Dit is geen gemakkelijke baan. Het is van nature een geïsoleerde baan. Huishoudwerkers werken voor peanuts. Dit is nog niet eens voldoende om te voorzien voor de behoeften van het gezin. Sommige arbeiders melden dat die worden blootgesteld aan allerlei vormen van misbruik, van seksueel intimidatie tot uithongering en zelfs mentaal misbruik. De wet die huishoudelijk werk regelt, wordt nog steeds op grote schaal genegeerd. Het is voor huishoudelijk personeel echter niet gemakkelijk om dergelijke overtredingen te melden. Als werkgevers zich niet aan de wet houden, betekent dat niet dat ze de wet niet kennen. Die doen dit omdat ze heel goed weten dat ze ermee weg kunnen komen.
Kan je ons vertellen welke mobilisatievormen je hanteert?
Ik ben zeer actief in de sociaaleconomische strijd. Ik ben goed bekend in de gemeenschap waarin ik werk. Ik ben iemand die gemakkelijk naar een huishoudwerker stapt, die ik nog nooit heb ontmoet, om die over arbeidsrechten te informeren. Ik vind het niet erg om lange afstand te lopen en van deur tot deur te gaan om arbeiders te mobiliseren. Ik heb gemerkt dat een van de grootste uitdagingen voor huishoudwerkers angst is. Angst dat werkgevers erachter komen dat die aangesloten zijn bij een vakbond. Als onderdeel van mijn wervingsmethoden leg ik hun daarom uit dat ze niet hoeven te vertellen aan hun werkgevers dat ze aangesloten zijn bij een vakbond. Zeker omdat die informatie hun baan zou kunnen kosten. Als vakbond hebben we ook wekelijkse bijeenkomsten op zaterdag waar we workshops over allerlei onderwerpen geven aan huishoudwerkers.
Welke vormen van steun geef je aan werknemers?
Als vakbond pakken we gevallen van onrechtmatig ontslag en andere overtredingen op de werkvloer aan. Onze aanpak is altijd om eerst tot bemiddeling over te gaan. Elke zaterdag houden we bijeenkomsten of workshops over uiteenlopende onderwerpen. Bovendien maken we de werknemers bewust over hun rechten en over ontwikkelingen in het arbeidsrecht, zoals de Compensation for Occupational Injuries and Diseases Act (COIDA).
Huishoudwerk is een beroep dat meestal wordt uitgeoefend door vrouwen. Kan je iets zeggen over de uitdagingen die specifiek zijn voor vrouwelijke huishoudwerkers?
Vrouwelijke huishoudwerkers hebben te maken met veel misbruik. Het geld dat we verdienen is niet genoeg om een fatsoenlijk leven te geven aan onze kinderen. Ik moet echter benadrukken dat, hoewel vrouwelijke huishoudwerkers te maken hebben met veel uitdagingen, ik in de loop der jaren tot besef ben gekomen dat mannen ook met soortgelijke uitdagingen te maken hebben, maar dat die zich niet uitspreken. Ik denk dat het belangrijk is dat we het beeld veranderen dat alleen vrouwelijke huishoudwerkers te maken hebben met problemen. Ik probeer mannen te bereiken om hun stem te laten horen en lid te worden van een vakbond.
In Zuid-Afrika zijn migranten over het algemeen sterk geconcentreerd in huishoudwerk. Kan je ons vertellen over de uitdagingen die specifiek zijn voor hen?
We hebben inderdaad veel migranten in huishoudwerk. Voor SADSAWU is het echter ons mandaat om alle huishoudwerkers samen te brengen, ongeacht waar die vandaan komen. We hebben een gevarieerd ledenbestand. We hebben hierdoor ook leden uit Malawi, Mozambique, Zimbabwe. Arbeidsmigranten staan voor verschillende uitdagingen. Die hebben te maken met verschillende vormen van misbruik. Die worden waarschijnlijk minder betaald dan Zuid-Afrikaanse arbeiders. Sommige melden dat ze worden uitgesloten door werkgevers die denken dat ze geen officiële documenten hebben. Sommige worden in huis opgesloten als de werkgevers weggaan.
Wat zijn de gevolgen van covid-19 voor huishoudwerk?
We zien veel banenverlies en arbeidstijdverkorting. We zien zelfs dat huishoudwerkers om advies vragen omdat ze via sms worden ontslagen. Dat is duidelijk een schending van het arbeidsrecht. Sommige werknemers melden ook dat ze niet naar hun werkplek mogen terugkomen als ze naar huis willen, onder het mom van het tegengaan van de verspreiding van het virus. In feite weten we dat dit gewoon een truc is om de rechten van huishoudwerkers te schenden.
Wat moet er volgens jou worden gedaan om de arbeidsomstandigheden van huishoudwerkers te verbeteren?
Er is meer onderzoek nodig naar de ervaringen van huishoudwerkers. Ook moeten er meer arbeidsinspecteurs komen en moeten die zichtbaar zijn in het veld. Huishoudwerkers moeten de kans krijgen om zichzelf te vertegenwoordigen. Er kan niets over ons, zonder onze inspraak, beslist worden. Wij moeten voor onszelf spreken.