Onderdeel van
claim je seksuele rechten
CLAIM je seksuele rechten Ga naar dossier
Allemaal-vrouwen-afbeelding-fotopaneel
In 2017 voerde FOS met de Ladies In Red campagne voor respect voor de diversiteit van vrouwen

Internationale vrouwendag: een strijddag voor álle vrouwen!

Aandacht voor intersectionaliteit op 8 maart

Op 8 maart, internationale vrouwendag, was er wereldwijd aandacht voor de strijd van vrouwen. Maar die strijd is voor elke vrouw anders, want elke vrouw heeft een eigen achtergrond. Daarom hamerden we dit jaar op ‘intersectionaliteit’.

LocatieBelgië
CategorieGenderNieuws

De meerderheid van de mensen die leven in armoede op internationale schaal zijn vrouwelijk. Twee derde van de ‘betaalde’ arbeid wordt door vrouwen gedaan, toch krijgen vrouwen maar een tiende van het beschikbare inkomen en zijn ze eigenaar van minder dan een procent van alle bezittingen.

Dat hoeft niet te verbazen: vrouwen komen proportioneel vaker in informele of slecht betaalde jobs terecht, ook in deeltijdswerksystemen zie je veel meer vrouwen aan de slag dan mannen. In rijkere landen is dat zelfs drie op vier deeltijdse banen. Door traditionele rolpatronen nemen vrouwen vaker de zorg voor ouderen, zieken en/of kinderen op zich. Die meestal onbetaalde arbeid zet extra druk op hen.

Dat maakt de financiële kwetsbaarheid van vrouwen groter. Door een gebrek aan goed werkende sociale beschermingssystemen is het armoederisico van vrouwen veel hoger dan bij mannen. Vrouwen leven onder een constante dreiging van seksueel misbruik, in België zijn er maar liefst 43 000 verkrachtingen per jaar en wordt 45 procent van de vrouwen het slachtoffer van seksueel misbruik of fysiek geweld. Het lijstje van ongelijkheden voor vrouwen is lang en die ongelijkheden versterken elkaar.

Mozambique-landarbeid-Flickr-DFID – UK Department for International Development-1
Mozambikaanse vrouwen bewerken landbouwgrond met lastdierenbeeld:

Seksisme als grondslag

Hoe komt dat nu? Op basis van sekse zijn er wereldwijd gedrags- en opvoedingspatronen ontwikkeld die geslachten linken aan bepaalde verwachtingen en gedragingen. Die gaan verder dan de biologische verschillen. Ja, mannen hebben meer testosteron dan vrouwen, maar ze worden van bij geboorte aangeleerd om assertief en impulsief te zijn. Meisjes moeten dan eerder verlegen en kwetsbaar zijn. Op wereldwijde schaal blijkt dat seksisme of die waardepatronen leiden tot achterstelling van vrouwen. Het economische systeem heeft alleen maar te winnen bij zo’n indeling: het grootkapitaal kan winst maken op de kap van vrouwen. Door hen slecht betaalde jobs aan te bieden kunnen bedrijven woekerwinsten maken.

Intersectionele identiteit

Sekse en economische klasse zijn jammer genoeg niet de enige ongelijkheden die aan de grondslag liggen van de precaire situatie van vrouwen wereldwijd. Intersectionaliteit (kruispuntdenken nvdr.) geeft aan dat ieder van ons op het kruispunt van meerdere identiteiten en sociale achtergronden staat. Je kunt bijvoorbeeld hoogopgeleid, vrouw, dochter van migranten, moslim, heteroseksueel en Vlaams zijn. Elk van die identiteiten beïnvloedt de kansen die je krijgt, hoe je leeft, hoe er naar je gekeken wordt, waar je je tegen moet verdedigen. Er zijn dus andere assen die bepalen waar je moeilijkheden of opportuniteiten kan verwachten. Religie is er een voorbeeld van: ben je moslima dan krijg je te maken met andere ongelijkheden dan een katholieke vrouw. Vrouwen zijn dus niet altijd gelijk, er zijn grote verschillen tussen vrouwen onderling. Een vrouw uit een hogere sociaaleconomische groep zal meer kansen krijgen dan een vrouw uit een kansarmoedegezin.

3
Een gezinsportret van op een betoging tegen geweld op vrouwen in november 2017 in Quito, Ecuadorbeeld:

Ook vrouwen profiteren van andere vrouwen, over klasse, afkomst en sekse heen. Denk bijvoorbeeld aan de vrouwen in onze partnerlanden die een huishoudwerkster in dienst nemen. Zij profiteren van de onderbetaalde arbeid, waardoor de huishoudwerkster moeilijk een eigen gezinsleven kan uitbouwen.

Daarnaast zijn er natuurlijk ook mannen die niet alle kansen krijgen die hen toekomen. Maar als je arm en alleenstaand bent, ben je nog altijd beter af als witte man dan als gekleurde vrouw.

Op 8 maart vieren we wereldwijd vrouwen. Op de internationale vrouwendag vinden er op alle continenten manifestaties, workshops, debatten plaats die de situatie van de vrouw in de kijker zetten. Zo ook bij organisaties waar FOS mee samenwerkt. Van de landarbeidsters in Zuid-Afrika tot de gezondheidswerksters in El Salvador dag na dag zetten zij zich in voor gendergelijkheid en toegang tot gezondheid, seksuele en reproductieve rechten en een waardige job. Want er is nog werk aan de winkel.

Gelijkheid

Gelijkheid gaat dus over meer dan enkel over gelijkheid tussen man en vrouw, het gaat over gelijkwaardigheid voor iedereen. Het gaat niet alleen over vrouwenrechten, moederrechten of gelijk loon. Het gaat ook over de rechten van bijvoorbeeld inheemse bevolkingen, alleenstaande mama’s, holebi’s, vluchtelingen en sekswerkers. En dat is vandaag meer dan ooit actueel; de ongelijkheid tussen superrijken en de gewone bevolking is immens. De dreigende klimaatramp stuwt grote groepen mensen op de vlucht. Economische belangen veroorzaken crisissen in eigen en buitenland. En dat alles werkt spanningen tussen bevolkingsgroepen in de hand.

Bronnen:

www.rosavzw.be

Anja Meulenbelt (2017) Feminisme: terug van nooit weggeweest

Feminism is for everybody, Bell Hooks (2000)

Why we all should be feminists – Chimamanda Ngozi Adichie (2013)

Blijf op de hoogte

Meer weten over de wereldwijde strijd voor vrouwenrechten? Schrijf je in op onze nieuwsbrief!