Mensenrechtenverdediger, geen erkenning als vakbond
Vakbondsactivist Jorge Acosta neemt het in Ecuador op voor de bananenarbeiders. De overheid en bedrijven doen er alles aan om zijn organisatie klein te houden. Toch zet hij door.
Jorge komt als vakbondsleider op voor de arbeiders op de grote bananenplantages en in de bananenbedrijven. Mensenrechtenschendingen zoals hongerlonen, onbetaalde overuren en seksueel geweld zijn er schering en inslag. Sproeivliegtuigjes met pesticiden treffen er niet alleen de arbeiders op de plantages, maar hun volledige leefomgeving. Bovendien zijn de arbeiders niet aangesloten bij de sociale zekerheid en kunnen ze nergens terecht in geval van ziekte.
De Ecuadoraanse wet laat de uitbuiting toe. Wie zich verenigt in een vakbond wordt vervolgd. Arbeiders die opkomen voor hun rechten dreigen op een zwarte lijst terecht te komen. Eenmaal je op die geheime lijst staat vind je in geen enkele plantage nog een job. Zo is het moeilijk voor zijn vakbondsorganisatie ASTAC om te groeien en meer gewicht in de schaal te werpen.
Organisaties die opkomen voor mensenrechten staan onder druk, omdat ze sommige machthebbers in de weg staan. Volgens het Internationaal Vakverbond worden arbeidersbewegingen vaak afgeschilderd als obstakels voor economische groei. Een beperking in bewegingsruimte voor het middenveld, leidt volgens de ngo-koepel Concord tot een belemmering van duurzame ontwikkeling in Europa.
Maar ook elders in de wereld zien we hoe organisaties die opkomen voor mensenrechten hard worden aangepakt. Ze worden samen met hun leden voor het gerecht gedaagd en publiekelijk zwart gemaakt. Er worden zelfs wetten geschreven om hun financiering droog te leggen of hun bereik te beperken.
De Ecuadoraanse staat erkent bovendien zijn vereniging niet als vakbond. Voor de bedrijven bestaat ASTAC niet. Nog steeds strijdt Jorge voor bestaansrecht.
Als vereniging kan ASTAC op nationaal niveau de mensenrechtenschendingen wel aanklagen, maar lokaal kan de organisatie niet handelen als spreekbuis van de bananenarbeiders. Als de vakbond niet met de bananenbedrijven rond de tafel kan zitten als volwaardige partner, hoe kan Jorge dan ooit de arbeidsomstandigheden verbeteren?
Jorge biedt weerwerk
Jorge biedt niet alleen weerwerk tegen mensenrechtenschendingen op de bananenplantages. Hij biedt ook weerwerk tegen de continue druk op zijn organisatie.
De band met internationale organisaties zoals vakbonden en ngo’s is zijn grootste sterkte. Zijn organisatie is actief in de belangrijkste economische sector van Ecuador. De Europese afzetmarkt is dan ook cruciaal voor de bananenbedrijven. Daardoor zijn ze vatbaar voor Duitse, Franse of Belgische druk. Internationale solidariteit is dus essentieel. Het gevoel dat de arbeiders er niet voor alleen staan geeft hen de kracht die ze nodig hebben.
Via internationale campagnes klaagt hij het onrecht tegen bananenarbeiders en zijn organisatie aan. In 2016 bezochten we met Jorge in België verschillende Europese en Belgische politici. We stonden achter hem toen hij klacht neerlegde tegen de Ecuadoraanse overheid bij de Internationale Arbeidsorganisatie om ASTAC te erkennen en in maart sprak Jorge live vanuit Ecuador in het Waals parlement.
Dit jaar bezocht Jorge naar Europa om de onderdrukking van zijn organisatie aan te kaarten. Hij voerde acties in Duitsland voor eerlijk fruit in de supermarkten. In België contacten legde hij in het kader van de campagne weerwerk moet contacten met lokale vakbonden en beleidsmakers.
