Wie is de mol? Dat is de vraag die tv-kijkend Vlaanderen bezighoudt. Zuid-Afrika vormt het prachtige decor voor de serie. En geef de programmamakers eens ongelijk: de iconische Tafelberg, het bruisende Kaapstad en de panoramische wijnroute… er zijn minder fotogenieke plaatsen in de wereld om een reality serie op te nemen. Maar in de Zuid-Afrikaanse wijnstreek beleven arbeiders momenteel hun eigen versie van de mol. Misschien even spannend, maar een stuk minder onschuldig.
CSAAWU balt vuist
FOS berichtte vorig jaar uitvoerig over de 3,5 maand durende staking van de arbeiders bij Robertson Winery. Nadat er ook zware internationale druk kwam, ook vanuit de socialistische beweging in België, sloot Robertson Winery eindelijk een akkoord met CSAAWU. Dat is de vakbond die het opneemt voor de wijnarbeiders en waar ook FOS mee samenwerkt.
Na de overwinning sloten massaal veel landarbeiders zich aan bij CSAAWU. Eindelijk zien ze een vakbond die echt durft op te komen voor de landarbeiders en er in slaagt om een vuist te maken tegen de wijnindustrie. Een vakbond die intimidatie kan weerstaan en pas een akkoord sluit met de werkgever eens daar een breed draagvlak voor was bij het stakerscomité.
Maar de vakbond is een doorn in het oog van de werkgever en bij uitbreiding van de Zuid-Afrikaanse wijnindustrie. Ze vormt voor hen een bedreiging voor de lage lonen en onmenselijke werkomstandigheden… en voor de torenhoge winstmarges van de bazen.
Akkoord wordt niet nageleefd
Twee belangrijke onderdelen van het akkoord waren dat arbeiders een vergoeding zouden krijgen voor de vier maanden staking en dat ze een volledige eindejaarsbonus zouden krijgen. Dat staat zwart op wit op papier en is dus niet voor interpretatie vatbaar. Toch heeft Robertson Winery geweigerd om de stakers het bedrag uit te betalen waar ze recht op hebben.
CSAAWU wil dat onrecht regelen via een sociaal bemiddelaar van de overheid en indien nodig via de arbeidsrechtbank. Aangezien het bedrijf geen schijn van kans maakt om gelijk te krijgen, vermoedt CSAAWU dat Robertson Winery erop uit is om de arbeiders te frustreren en gewelddadige conflicten uit te lokken. Iets wat ze ook geprobeerd hebben tijdens de staking, zonder succes.
Vakbondsmol
Maar waar de industrie nog het meest op uit is, is het breken van de macht van CSAAWU. Enerzijds door slopende conflicten uit te lokken, anderzijds door het oprichten van een zogenaamde ‘gele’ vakbond. Werkgevers willen een nieuwe vakbondsfederatie oprichten in de wijnstreek die hun belangen dient en niet die van de landarbeiders. De mol dus…
CSAAWU kreeg in de afgelopen dagen het bezoek van verschillende arbeiders die benaderd zijn voor de oprichting van de nieuwe vakbond.
Geruchten doen de ronde dat er 3 miljoen rand, zo’n 200 000 euro, wordt uitgetrokken voor de oprichting van die ‘vakbond’. Ter vergelijking: het minimumloon in Robertson Winery bedraagt na de staking 220 euro per maand.
Met die zet wil de industrie CSAAWU overvleugelen. Ze zijn ook verrast door de impact die de documentaire Bitter Grapes, die de erbarmelijke arbeidsomstandigheden in de Zuid-Afrikaanse wijnsector aankaartte, had in Scandinavië en willen via de nepvakbond een ander beeld de wereld insturen. CSAAWU heeft alvast een oproep gelanceerd aan alle leden om zoveel mogelijk beeldmateriaal te blijven verzamelen over de wantoestanden.
A luta continua!
De leiding van CSAAWU houdt het hoofd koel. Ze roepen hun leden op om niet in te gaan op provocaties, maar zullen niet aarzelen om opnieuw tot strijd over te gaan wanneer men dat nodig acht. De focus ligt momenteel op ledenwerving, het is de bedoeling om een tegenmacht op te bouwen in de hele Westelijke Kaap.
Daarnaast wil CSAAWU, onder andere met steun van FOS, het goede contact dat er gegroeid is met vakbonden uit Europa nog versterken. Het was mede dankzij de internationale solidariteit en de rechtstreekse uitwisselen van informatie dat Robertson in een moeilijke positie gedwongen werd. CSAAWU wil het communicatiekanaal open houden. En tegen internationale solidariteit is geen mol opgewassen, zelfs geen Zuid-Afrikaanse.
Blijf op de hoogte!
Blijf op de hoogte van Zuid-Afrikaanse sociale strijd: schrijf je in op onze nieuwsbrief!