Kinderarbeid beperkt de kansen van kinderen wereldwijd. Wie op erg jonge leeftijd begint te werken, zal blijven werken en zal weinig verdienen. Bovendien is de kans groot dat de eigen kinderen in dezelfde situatie terecht komen. Daarom zijn we met z´n allen tegen kinderarbeid.
Maar in Bolivia is kinderarbeid gewoon dagelijkse realiteit. Zowel in de stad als op het platteland zijn kinderen er aan het werk. En dat voor, tijdens of na school. Volgens sommige cijfers zouden maar liefst een miljoen Boliviaanse kinderen werken. Dat gaat van het helpen in de winkel van een familielid, tot het kappen van rietsuiker voor een baas. Heel wat internationale organisaties zijn daar niet over te spreken. Zeker omdat de regering het door de vingers ziet. Meer nog, in 2014 werd de leeftijd waarop kinderarbeid toegelaten is, verlaagt van 14 naar 10 jaar.
Voorwaarden
“Aan de nieuwe wetgeving over kinderarbeid hangen heel wat voorwaarden vast”
De Boliviaanse regering had nochtans goede bedoelingen. Ze verlaagde de leeftijd om werkende kinderen meer bescherming te geven. Aan de nieuwe regeling hangen dan ook heel wat voorwaarden vast. Vanaf 10 jaar mag een kind alleen werken voor een familielid. Vanaf 12 jaar mag een kind een contract afsluiten met een andere werkgever, maar mits een aantal voorwaarden. Werkgevers moeten bijvoorbeeld kinderen op zijn minst 2 uur de tijd geven om te studeren.
De wet werd op applaus onthaald door de ‘Unie van Werkende Kinderen en Adolescenten van Bolivia’. Een organisatie die zich in het verleden hard verzette tegen de oude wet over kinderarbeid vanaf 14 jaar. Toch vond de organisatie dat het fenomeen realistisch benaderd moest worden. “Men kan niet ontkennen dat kinderarbeid in Bolivia bestaat”, zei de organisatie. “We willen het niet stimuleren, maar kinderen en adolescenten moeten tijdens het werk wel beschermd worden.”
Maar nu zijn er heel wat organisaties kritisch voor Bolivia. Met de nieuwe regelgeving schendt Bolivia een belangrijk mensenrecht en tal van internationale afspraken. De Internationale Arbeidsorganisatie, die arbeidsrechten wereldwijd probeert af te dwingen, laat in bepaalde landen kinderarbeid toe vanaf 13 jaar. Omdat Bolivia hiermee akkoord was, werd het land op vingers getikt.
Realiteit
Boliviaanse kinderen en adolescenten die moeten werken, hebben vaak gevaarlijke en ondergewaardeerde jobs. Hoewel kinderarbeid in de Boliviaanse mijnen verboden is, blijven kinderen er aan de slag. De huishoudsector is nog zo’n sector waar kinderarbeid vaak voorkomt. Vaak gaat het om meisjes jonger dan 15 jaar zijn, meestal afkomstig van het platte land. Dan is er nog kinderarbeid op het platteland. In Bolivia is landarbeid een taak voor het volledig gezin. Jongeren gaan dikwijls voor enkele maanden naar de laaggelegen suikerrietvelden om er met hun gezin enkele maanden in werkkampen te verblijven. Omdat hun ouders verplicht worden om minstens een bepaalde hoeveelheid werk te verrichten, schakelen ze soms hun kinderen in.
Economisch moeras
FOS-partners FENATRAHOB, een organisatie die huishoudwerkers samenbrengt, en CNTACB, die landarbeiders verenigt, zijn tegen iedere vorm van kinderarbeid. Toch zijn ze eerlijk genoeg om toe te geven dat kinderarbeid een realiteit is. De leiders van de twee vakbondsorganisaties stonden immers zelf op het veld of achter het fornuis toen zij nog heel jong waren.
De strijd tegen kinderarbeid en voor het universele kinderrecht is duidelijk nog niet gestreden. De huidige economische realiteit dwingt families om hun kinderen te laten werken. Iets wat op zijn beurt regeringen aanzet om het fenomeen toe te laten. Het debat beperken tot verschillen in culturen is dan ook onnodig. Het is niet zo dat Bolivianen de situatie oké vinden, maar gezinnen willen koste wat kost overleven. Zolang landen blijven vastzitten in een economisch moeras, is het blind bekritiseren van kinderarbeid nutteloos.
Dit artikel verscheen eerder in ZAP, het magazine van Joetz VZW