Anderhalve maand na het mijndrama, stond de vorming erg in het teken van de mijnwerkersprotesten. Die mijnwerkers werden immers door hun vakbond in de steek gelaten, omdat vakbondsleiders steeds vaker aan de kant van de mijnbazen leken te staan en de eisen van de werknemers leken te negeren. De mijnwerkers organiseerden daarom zichzelf en eisten, met enig succes, een loonsverhoging. De Marikana-case is daarom een goed voorbeeld van werknemers die zichzelf organiseren in een krachtige arbeidersklasse die kan onderhandelen, in dit geval voor betere lonen, zonder de absolute steun van vakbonden. Tijdens deze editie van de Globalisation School werd deze case study gebruikt in discussies in de verschillende lessen: Bouwen aan vrouwenactivisme, Nieuwe vormen van organiseren, Handel en investering, Democratie en publieke macht, Jongeren en globalisering en Onze geschiedenis schrijven. Vooral in de les “Nieuwe vormen van organiseren” werd gefocust op hoe de macht van de arbeidersklasse kan opgebouwd worden en werd er in dit licht gediscussieerd over de hedendaagse relevantie van vakbonden.
De verschillende lessen werden ook bijgewoond door 9 vrouwen van Sikhula Sonke (SISO), een vakbond van landarbeid(st)ers, partner van fos. Katie Rezantone (45) doet veel vrijwilligerswerk voor SISO, gaande van rekrutering van leden tot vorming over arbeidsrechten (o.a. het recht op waardig werk, leefloon, onderwijs en gezondheid, veiligheid). Katie woonde de les over nieuwe vormen van organiseren bij en vertelt ons over haar ervaring:
“Dankzij de ILRIG School kon ik met activisten uit andere landen praten over hoe zij hun mensen proberen te organiseren. Voor ons bij SISO blijft de landarbeidersgemeenschap een zeer uitdagende omgeving omdat we kampen met problemen als alcohol- en drugsmisbruik. Op het moment dat wij willen gaan praten met landarbeiders, bijvoorbeeld tijdens het weekend wanneer ze niet aan het werk zijn, stellen we vaak vast dat ze compleet dronken zijn. Dan is het uiteraard moeilijk om een constructief gesprek te hebben.” Toch kon Katie ook positieve ervaringen delen met de groep: “Sikhula Sonke is erin geslaagd om zich goed te organiseren en over veel meer dan lonen te onderhandelen. Op sommige boerderijen hebben vakbondsgedelegeerden succesvol kunnen onderhandelen over betere gezondheidzorg, betere behuizing en kinderdagverblijven. Daarnaast zijn we er ook in geslaagd om seizoenarbeiders te rekruteren, waardoor zij nu gelijkaardige voordelen (waaronder ziekteverlof) genieten als vaste arbeiders. Veel seizoenarbeiders sluiten zich echter vooral aan bij de vakbond omdat ze hopen ondersteuning te krijgen als ze hun job zouden verliezen.”
Ook Kitty De Kock (40) van Sikhula Sonke nam voor de eerste keer deel aan de Globalisation School en vertelt ons meer over de les “Democratie en publieke macht”:
“Ik ben heel blij dat ik hier ben en dat ik zoveel mensen kan ontmoeten. Ik dacht vroeger altijd dat de Globalisation School bedoeld was voor belangrijke mensen die in kantoren werken, maar dat is niet zo. Ikzelf ben landarbeidster en vakbondsgedelegeerde voor SISO, en ik heb hier veel andere mensen ontmoet die een moeilijk leven leiden. Ik heb hier leren begrijpen wat kapitalisme inhoudt. De kapitalisten zijn de boeren voor wie wij werken. Zij hebben grote boerderijen en machines. Wij, als landarbeiders, kunnen echter onze eigen (tegen)macht uitbouwen om te ijveren voor onze rechten: ons recht op leeflonen, op gezondheidszorg.” Kitty heeft het gevoel dat het werk van SISO echt zijn vruchten afwerpt: “De boeren (bazen) waren altijd heel onbeleefd en grof en luisterden niet naar ons, maar nu lijken ze veranderd te zijn. Onze huizen zijn hersteld en beschermende kledij die we vroeger zelf moesten kopen, wordt nu door de werkgever voorzien.”
De Globalisation School voorzag de deelnemers van basisinformatie over hoe het kapitalisme te begrijpen en over hoe ze met de arbeidersklasse een tegenmacht kunnen opbouwen. De grootste uitdagingen voor arbeiders bij het uitbouwen van deze tegenmacht zijn: verenigd blijven in hun strijd, bewustzijn creëren over mensenrechten, netwerken uitbouwen en samenwerken met andere organisaties voor de confrontatie met de macht van het kapitalisme.
Meer info: ILRIG Globalisation School 2013