Na het de eerste dag – na een vlucht met 5 uur vertraging – rustig aan te hebben gedaan en Kaapstad wat te hebben verkend, vlogen we er op dag 2 onmiddellijk in en bezochten we verschillende projecten van FOS. We startten met een bezoek aan het Community Center in Woodstock, een deelgemeente van Kaapstad. Daar kregen we uitleg over de geschiedenis van Zuid-Afrika en Apartheid door Lenny Gentle van ILRIG, een ngo die vakbonden en sociale bewegingen in zuidelijk Afrika ondersteunt met onderwijs, publicaties en onderzoek (www.ilrig.org). In de namiddag namen de mannen van ILRIG ons mee naar de Philippi High School, waar ze wekelijks naschoolse workshops aanbieden aan de jongeren die daarin geïnteresseerd zijn. De workshops focussen op [/b]politieke bewustwording en sociaal engagement[/b], en wij konden zo’n workshop bijwonen. Aan de hand van cartoons van Zuid-Afrika’s bekendste cartoonist Zapiro werden verschillende politieke situaties van het land besproken. Zo kregen wij de kans om meer te weten te komen over de nationale politiek en hoe de jongeren daar mee om gaan.
Dinsdag 12 augustus werd een heel bewogen dag. Er stond heel wat op het programma. We gingen van start bij de mensen van de ‘People’s Health Movement’ (phm-sa.org ). Deze organisatie strijdt voor het recht op kwalitatieve gezondheidszorg en wil gezondheid voor alle mensen en gemeenschappen beter en toegankelijk(er)te maken. Na een korte inleiding namen zij ons mee naar verschillende projecten die zij ondersteunen en mee organiseren. Zo brachten we een bezoek aan Mamelani (www.mamelani.org/za), een organisatie die jongeren en vrouwen uit de armere gemeenschappen in de provincie actief begeleidt in het verbeteren van hun levensomstandigheden, met een focus op gezondheid(szorg). Na het bezoek aan Mamelani gingen we naar Kayelitsha, de grootste township in Cape Town. We brachten een bezoek aan Philani Maternal Child Health and Nutrition Project (www.philani.org/za). Dit is een plaats waar vrouwen en kinderen terecht kunnen voor scholing, gezondheidszorg en –informatie, met een speciale focus op ondervoeding en de gezondheid van zwangere vrouwen.
Na een lekkere lunch op een grasveld in Khayelitsha bezochten we nog de organisatie SEED (seed.org.za) in een andere township op de ‘Cape Flats’. SEED is een organisatie die in verschillende gemeenschappen in en rond Kaapstad de bevolking wegwijs maakt in duurzaam tuinieren en gezond en evenwichtig eten, door het kweken van eigen zaden, groenten, fruit en kruiden.
De volgende dag was onze meest emotionele ervaring. We namen deel aan enkele workshops van ‘Women on Farms’ (www.wfp.org.za), een organisatie die vrouwen ondersteunt en vertegenwoordigt die op de vele boerderijen in Zuid-Afrika werken. ‘Farm workers’, zoals ze in Zuid-Afrika worden genoemd, werken vaak voor een heel laag loon op de grote boerderijen van blanke boeren. Tijdens de workshop legden de vrouwen hun ziel bloot. Ze vertelden aan elkaar wat hun ervaringen waren, ze steunden elkaar als het even wat emotioneel werd. Ook wij lieten een traan en moesten even slikken toen we al de verhalen van misbruik, armoede, onzekerheid, drank- en drugsmisbruik en geweld te horen kregen. Bij ons was dit allemaal ver van ons bed, maar nu werden we er echt mee geconfronteerd.
In de namiddag bezochten we een ‘farm’, waar we een workshop hadden met verschillende kinderen die op zo’n boerderij wonen, als kinderen van ‘farm workers’. Iedereen kreeg twee gekleurde blaadjes papier. Op deze blaadjes moesten we twee positieve en twee negatieve dingen noteren over ons land of onze samenleving. Telkens werden enkele kinderen of enkele jongeren van onze groep naar voor geroepen om hun ervaringen te delen. Ook dit was erg confronterend. Terwijl sommigen onder ons diep moesten nadenken over negatieve dingen in onze leefwereld, was het voor sommige van deze kinderen moeilijk iets positiefs te vinden.
Na deze interessante en intensieve dagen projectbezoeken, trokken we er de volgende dag op uit voor onze ‘roadtrip’. Van Kaapstad reden we naar Oudshoorn via de befaamde Route 62, een lange uitgestrekte weg die door vergezichten en bergketens snijdt. Na kennismaking met de befaamde ‘struisvogelstad’, een struisvogel-omelet en een ritje op de rug van een struisvogel reden we de volgende dag naar Addo National Elephant Park, waar we tijdens een hele dag safari buffels, zebra’s, olifanten, kudu’s en veel ander moois konden spotten. De volgende dagen waren gevuld met ontspanning, mooie natuur, bungee jumps, walvissen en lange autoritten doorheen prachtige landschappen tot we uiteindelijk weer in Kaapstad aankwamen.
Na deze rondrit waren twee avonden bij gastgezinnen in Langa, de oudste township van Kaapstad, gepland. Twee per twee kregen we voor twee nachten een nieuwe Kaapse ‘familie’, die ons in de watten legden met lekker eten en goede zorgen. Ons plan om bij de bouw van een nieuw gemeenschap- en theatercentrum onze handen uit de mouwen te steken, viel letterlijk in het (regen)water. Daarom kregen we na een heerlijke ‘braai’ (Zuid-Afrikaans woord voor barbecue) bij mama Zola een rondleiding in de gemeenschap met een lokale gids. Mike toonde ons de belangrijkste plekjes in Langa, vertelde ons over de geschiedenis van de gemeenschap en de strijd tegen Apartheid en liet ons verschillende township-delicatessen proeven, zoals de ‘vetkoek’, de schapenkop en lokaal gebrouwen bier.
Na afscheid te nemen van onze Kaapse ‘mama’s’ reden we op onze laatste dag in Kaapstad rond het gehele schiereiland, tot aan Kaap de Goede Hoop en Cape Point. ‘s Avonds deden we onze eigen verse visbraai met vis die we die ochtend in de vissershaven hadden gekocht.
Voor we Kaapstad vaarwel zegden namen we op onze laatste voormiddag nog de boot naar Robbeneiland, het eiland waar Nelson Mandela en vele andere politieke gevangenen tijdens de Apartheid opgesloten werden in de ‘maximum security’ gevangenis. Met een bus bezochten we het gehele eiland, om dan later in de gevangenis rondgeleid te worden door een ex-gevangene. Het bezoek gaf ons weer een pijnlijk beeld van een pijnlijke geschiedenis.
Voor we het goed en wel beseften zaten we weeral op die lange vlucht terug naar België met een hoofd en hart vol impressies, vragen, warmte, informatie, en emoties.