De situatie is sinds 20 december helaas verder achteruitgegaan. Het dodental is opgelopen, van 28 tot meer dan 40. Een dieptepunt is het recente geweld in Juliaca, waarbij de ordediensten 17 burgers doodschoten en honderden anderen verwondden. Het protest houdt vooral in de zuidelijke regio’s aan. Manifestanten blokkeren ook 62 wegen verspreid over het land.
Repressie
De nieuwe presidente en de regering willen voorlopig van geen wijken weten. Ze genieten de steun van het parlement (vooral de drie extreemrechtse partijen), het leger en de politie, de werkgevers en de media. Ze voeren allerlei wetswijzigingen door om het neoliberale regime nog te versterken, en de rechten van arbeiders, vrouwen en inheemse gemeenschappen verder af te bouwen. Ze proberen ook hun greep op het gerecht en de verkiezingsinstanties te verstevigen. Ze willen zo garanderen dat bij de verkiezingen in april 2024 elke linkse kandidaat of partij uitgesloten wordt, en ze hun alleenheerschappij nog veel langer kunnen handhaven.
Het gevaar bestaat dat de overheid allerlei volksorganisaties, vakbonden en ngo’s hard zal aanpakken in het kader van de strijd tegen de “terroristische en communistische infiltratie”. Dat gebeurde al bij enkele organisaties, zoals bij Confederación Campesina del Perú (CCP). Het kantoor van CCP werd door de politie bezet en de leiders beschuldigd van terrorisme.
De strijd van inheemse gemeenschappen
Lourdes Huanca, een vroegere leidster van CCP en nu van FENMUCARINAP, getuigde 11 januari in het Europees Parlement en een dag later bij 11.11.11 over de situatie in haar land. “Boeren en inheemsen voeren samen met de arbeiders strijd voor de democratie”, benadrukte ze. Ze kon goed samenwerken met de afgezette president Castillo, omdat hij meer rekening hield met de behoeften van de inheemse gemeenschappen.
Maar al snel werd duidelijk dat rechts hem zou tegenwerken. “Ze konden niet verdragen dat een onderwijzer van het platteland, een van ons, president was”, vertelde Lourdes. “Wij zijn verontwaardigd omdat onze stem niet telt. Het racisme en de discriminatie tegen de inheemse bevolking is heel sterk. (…) Wij willen democratie en respect voor onze cultuur.”
Ook vakbonden en vrouwenorganisaties weren zich
De Peruaanse organisaties waar we mee werken, hebben het geweld intussen al scherp veroordeeld. Het vormingsinstituut La Comuna vraagt het ontslag van president Boluarte en gerechtigheid voor de dodelijke slachtoffers.
Promsex sluit zich daarbij aan en hekelt de criminalisering van manifestanten.
De vakbond van bouwvakkers FTCCP is een pak scherper. Algemeen secretaris Luis Villanueva Carbajal spreekt van een genocide (het Openbaar Ministerie startte effectief een onderzoek tegen president Boluarte en andere hoge functionarissen wegens mogelijke genocide).
We hebben de organisaties eind december al bevraagd over de situatie in Peru, en zullen dat nog intensiever doen bij de planning voor 2023. We zullen wellicht nog meer inzetten op versterking van de basis. De vraag is hoe de organisaties voorlopig aan beleidsbeïnvloeding zullen doen. Ze kijken vooral uit naar nieuwe verkiezingen.