Respect voor de stakende mijnwerkers in de Zuid-Afrikaanse platinamijnen!

Mijnwerkers houden voet bij stuk en bekomen loonsverhoging

Na een vijf maanden durende staking in de platinasector zijn de mijnwerkers erin geslaagd hun werkgevers eindelijk op de knieën te dwingen. De onderhandelingen resulteerden in een loonsverhoging van 21% voor de slechtst betaalde werknemers en een akkoord om 200 arbeiders die ontslagen werden tijdens de staking terug in dienst te nemen. Bovendien zullen de mijnwerkers de komende drie jaar een loonsverhoging van R1000 (€70) per jaar krijgen. De volledige looneis werd niet ingewilligd, maar de volharding van de mijnwerkers heeft er niettemin voor gezorgd dat ze alvast iets dichter bij het intussen symbolisch geworden bedrag van R12.500 (€900) per maand staan.

CategorieNieuws

Traditionele arbeidersbeweging liet mijnwerkers in de steek

Gezien de moeilijke omstandigheden en de beperkte steun, is het bijzonder lovenswaardig dat de mijnwerkers hun strijd vijf maanden lang hebben kunnen volhouden. De stakers werden immers onder druk gezet door de werkgevers, die probeerden de eenheid en de vakbond van de mijnwerkers, AMCU, te breken. Bovendien bleek de overheid andermaal bereid om indien nodig met geweld de staking te stoppen, zoals we gezien hebben in 2012 in Marikana, waar 34 mijnwerkers gedood werden door de politie. De mainstream media berichtten op zeer afwijzende toon over de staking en focusten de berichtgeving vooral op de eisen die uiteindelijk niet werden ingewilligd. Daarbovenop kregen de mijnwerkers geen steun uit de traditionale arbeidersbeweging (COSATU en NUM) en moesten ze zelfs afrekenen met vijandige reacties vanuit deze hoek. De National Union of Mineworkers (NUM) – aangesloten bij de federatie COSATU – trachtte de staking te breken door een snel akkoord te sluiten met de werkgevers over een loonsverhoging van slechts 8% (i.p.v. de 21% die uiteindelijk werd binnengehaald). Bovendien deinsde NUM er niet voor terug om de staat aan te manen om op te treden tegen de stakende mijnwerkers.

Rijke bazen laten werknemers niet delen in de winst

Platina is intussen een belangrijkere bron van inkomsten voor Zuid-Afrika geworden dan goud en de sector genereert enorme winsten, dankzij het bijna-monopolie op de wereldwijde platinareserves (88%) en vooral dankzij een systeem van extreem goedkope arbeid. Platinabazen nemen niet de minste verantwoordelijkheid op voor het welzijn van hun werknemers. Mijnwerkers wonen in sloppenwijken in de buurt van de mijn, zonder toegang tot basisvoorzieningen, zoals degelijke huisvesting, gezondheidszorg, sanitair of elektriciteit. Bovendien worden steeds meer interim-arbeiders ingezet in de mijnen omdat ze goedkoper zijn, geen voordelen krijgen en gemakkelijker ontslagen kunnen worden.

Volharden in de strijd loont!

De staking was een succes voor de huidige mijnwerkers, maar staat eveneens symbool voor de strijd van verschillende generaties arbeidsmigranten die al decennia lang hun dorpen op het platteland verlaten om voor een hongerloon in de mijnen te werken. Dit verklaart ook waarom ouderen uit de landelijke gebieden zich ingezet hebben om de strijd van hun ‘opvolgers’ mogelijk te maken en te ondersteunen. In de dorpen werd namelijk geld ingezameld opdat de mijnwerkersfamilies zouden kunnen overleven tijdens de staking. Dit was cruciaal voor het succes en volharden van de staking, te meer omdat er uit de traditionele arbeidersbeweging nauwelijks steun werd geboden.

In moeilijke omstandigheden en met bijzonder weinig steun en solidariteit, zijn deze stakende mijnwerkers en AMCU erin geslaagd een belangrijke overwinning te behalen, die alvast de metaalwerkers en hun vakbond NUMSA geïnspireerd heeft om eveneens in staking te gaan. Ongetwijfeld zullen nog meer sectoren en arbeidersgemeenschappen het voorbeeld van de platinamijnwerkers volgen in hun strijd voor waardig werk en een waardig leven.