Volgens Alex Saco van Foro Salud Peru en Luz Dary Carmona van Alames Colombia, blijken zowel Peru als Colombia de keuze gemaakt te hebben voor een verregaande privatisering en commercialisering van de sociale bescherming. De bevolking wordt opgedeeld in sociale klassen die volgens hun inkomen toegang krijgen tot bepaalde pakketten van gezondheid, pensioenstelsels via private en individuele kapitalisatieprincipes en erkenning van beroepsziektes. Voor de armsten biedt de staat een systeem aan met beperkte dienstverlening, maar om hier aanspraak op te maken moet men zijn ‘status’ als arme kunnen bewijzen, zoniet moet men zelf bijdragen uit het schaarse inkomen.
In Bolivia is er evenmin veel vooruitgang geboekt, ondanks de beloftes van president Evo Morales om te werken aan een universeel model voor gezondheidszorg. Vandaag krijgen alleen zwangere vrouwen, kinderen tot 2 jaar, en ouderen boven 65 jaar gratis gezondheidszorgen via een openbaar systeem van gezondheidsdiensten, die onvoldoende personeel hebben en vaak slecht uitgerust zijn. De Boliviaanse onderzoekster Silvia Escobar bracht een interessante en kritische analyse, die het beeld van een progressief beleid vanwege president Morales toch wel heeft doorprikt.
Ecuador komt er in vergelijking met de andere Andeslanden op vlak van sociale bescherming nog het beste uit. Volgens politiek analist Juan Cuvi is dit te danken aan belangrijke investeringen en brede toegang tot gezondheidsdiensten voor de bevolking. Anderzijds worden de farmaceutische industrie en de grote private ziekenhuizen bevoordeeld door inmense publieke investeringen, via onderaanneming vanuit het ministerie van Gezondheid en het Instituut voor Sociale Zekerheid. Er staat ook een hervorming van de sociale zekerheid op stapel, die in de grootste geheimhouding wordt voorbereid. Er zijn aanwijzingen van grootschalige corruptie. Dus ook in Ecuador is er een belangrijke rol weggelegd voor de civiele maatschappij om de evoluties en politieke beslissingen op de voet te volgen.
Er was ook een Belgische bijdrage aan het forum voorzien. Federaal secretaris Jef Maes van het ABVV vertelde de aanwezigen over het ontstaan van de sociale zekerheid door de syndicale strijd, de veelzijdige dienstverlening vanwege de vakbonden en mutualiteiten, en het herverdelend karakter van ons solidaire systeem in België. Zijn verhaal wekte zeer veel interesse op bij de partners.
Na de interessante studievoormiddag en de daaropvolgende drie dagen durende bijeenkomst met de FOS-partners, werden gemeenschappelijke strategieën afgesproken om in elk Andesland politieke druk uit te oefenen voor het behoud of de uitbouw van solidaire systemen van sociale bescherming, die de gelijke toegang en herverdeling bevorderen. Met de economische groei van de laatste jaren hebben de 4 landen wel degelijk meer mogelijkheden om betere gezondheidszorg, onderwijs, pensioenen, enz. aan hun bevolking te verzekeren. Het gevolgde neoliberale economische beleid en de vrijhandelsakkoorden met de VS en Europa maken echter de om te gaan privatiseren en het Amerikaanse model te gaan toepassen steeds groter. Meteen een oproep om de toepassing van het vrijhandelsakkoord tussen Colombia, Peru en Ecuador met de Europese Unie op de voet te volgen wat betreft de naleving van mensenrechten, de toepassing van de IAO-conventies i.v.m. arbeidsrechten, en in het algemeen het bevorderen van solidaire en herverdelende systemen van sociale bescherming.
Spijtig genoeg werd deze realiteit niet gehoord door de 250-koppige delegatie van Belgische bedrijven en universiteiten, begeleid door prinses Astrid, die een maand geleden Peru en Colombia aandeden op zoek naar nieuwe investeringsmogelijkheden.
Auteur: Rita Cloet