Al bijna twee decennia strijden we in Honduras voor gezondheid en waardig werk. Zowel de context van het land als onze invalshoek hebben een interessante evolutie doorgemaakt. In de strijd voor een sterke gezondheidszorg in Honduras richten we ons nu op promotie en preventie via beleidsbeïnvloeding. Vroeger keken we vooral naar ‘genezing’. De focus in de strijd voor waardig werk ligt nu op beleidsbeïnvloeding rond politieke thema’s op regionaal en nationaal niveau, iets wat we samen doen met de Hondurese werknemersfederaties en haar vakbonden. Vroeger lag de nadruk meer op lokale acties.
Vanaf dit jaar willen we nog een stap verder te gaan door vanuit beide invalshoeken hetzelfde thema te benaderen, ingegeven door ontwikkelingen in het Hondurese politieke en sociale landschap.
Een lange weg
De uitbouw van publieke gezondheidsdiensten in Honduras begon met de opening van het ziekenhuis ‘General San Felipe’ in Tegucigalpa in 1887. Het was de eerste publieke infrastructuur voor dienstverlening van gezondheid. Tegelijkertijd boden de bananenbedrijven in het noorden van het land ook algemene gezondheidsdiensten aan voor hun werknemers op de plantages via medische dispensaria, behandelingscentra waar ook medicijnen verkrijgbaar zijn. Dat model breidde in de eerste helft van de 20e eeuw uit naar de families van de arbeiders met specifieke diensten voor vrouwen. Er ontstond ook een samenwerking met het ziekenhuis San Felipe voor chronische ziektes zoals tuberculose, malaria en syfilis.
Na de ‘Grote Bananenstaking’ in 1954 verbeterde de kwaliteit van arbeids- en gezondheidswetgeving aanzienlijk. De wet op sociale zekerheid werd goedgekeurd en het Hondurees Instituut voor Sociale Zekerheid (IHSS) opende haar deuren. Tot op vandaag is de IHSS verantwoordelijk voor de gezondheidsdiensten voor iedereen die een bijdrage betaalt. Zo ziet het instituut toe op ziektes, beroepsrisico’s, moederschap en ouderdomsgerelateerde problemen.
De fragmentatie van de diensten, de slechte administratie en corruptieschandalen maken het instituut echter onvoldoende aangepast aan de huidige vraag. Het ministerie van Gezondheid verzorgt gezondheidsdiensten aan 60% van de bevolking op basis van geografische indeling en zeven operationele niveaus (van nationaal, gespecialiseerd ziekenhuis tot gezondheidscentra in afgelegen gemeenschappen). Maar ook het ministerie lijdt onder een inkrimpend budget en een tendens naar commercialisering van de gezondheidszorg.
Werk en gezondheid
Hoewel het thema sociale bescherming steeds een onderdeel was van onze strijd voor waardig werk in Honduras, kreeg het de laatste jaren extra aandacht. Dat kwam door de ratificering van Conventie 102 van de Internationale Arbeids Organisatie (IAO) door de Hondurese overheid in 2012. Honduras stemde daarmee in met internationale controle door de IAO en een herziening van haar sociale zekerheids- en gezondheidssysteem.
Voor FOS is gezondheid een basisrecht en dat komt tot uiting in onze werking. De klemtoon ligt op beleidsbeïnvloeding voor sociale zekerheid in het kader van waardig werk. Daarom was het noodzakelijk om beide thema’s op elkaar af te stemmen om zo te komen tot coherente en integrale voorstellen vanuit syndicaal en publiek perspectief.
Platform
Die afstemming uit zich in een breed platform voor de verdediging van het recht op gezondheid en sociale bescherming. Het platform bestaat uit de drie werknemersfederaties en haar vakbonden uit de gezondheidssector, het Medische college, het Nationaal Gezondheidsforum en ALCISAHO. Met die laatste organisatie, die bestaat uit drie middenveldorganisaties die lokaal en nationaal sensibiliserings- en beleidsbeïnvloedingsactiviteiten organiseren, werken we al lange tijd nauw samen. Dankzij de alliantie is er toegang tot en de coördinatie tussen de verschillende inspraakmogelijkheden van de deelnemende organisaties. Zo zal de verplichte sociale dialoog met de vakbonden en de wettelijke consultatierondes met deelname van middenveldorganisaties gestroomlijnd worden. Met vereende krachten kunnen de organisaties via het platform wegen op de Hondurese politiek en samen het verschil maken!
Het platform voor de verdediging van het recht op gezondheid en sociale bescherming brengt organisaties samen rond eenzelfde doel: een efficiënt en rechtvaardig gezondheidssysteem. Maar zo’n een systeem ontwikkelen is geen sinecure. Dat is duidelijk te merken aan de kaderwet voor sociale bescherming die op dit ogenblik de gemoederen in Honduras verhit.
Die kaderwet heeft een impact op alle inwoners van Honduras op vlak van de kwaliteit van en het recht op gezondheid. De wet buigt zich over het beheer van de gezondheidsinstellingen: hun toegankelijkheid, de dienstverlening, de betaalbaarheid enzovoort. Hoewel FOS niet de enige actor is die Hondurese organisaties begeleidt in hun strijd voor het recht op gezondheid, zijn we er al in belangrijke mate in geslaagd de inspraak van syndicale en maatschappelijk organisaties te versterken en een vitaal thema voor het hele land op de agenda te plaatsen.
Blijf op de hoogte
Meer weten over waardig werk en sociale bescherming in Honduras? Schrijf je in op onze nieuwsbrief!