Het recht op staken en het recht op vereniging staan overal ter wereld onder druk. Toen Bruno Verlaeckt voor een actie in de Antwerpse haven voor de rechter moest verschijnen onder het mom van ‘het kwaadwillig belemmeren van het verkeer’, was het duidelijk dat ook in België een nieuwe aanval op vakbondsactivisme was ingezet.
Drie jaar geleden nam Bruno Verlaeckt, de voorzitter van de Antwerpse afdeling van het ABVV en van de gewestelijke afdeling Antwerpen-Waasland van de Algemene Centrale, deel aan een staking in de haven van Antwerpen. Een actie die daar al vaker plaatsvond, die duidelijk aangekondigd was en georganiseerd werd na overleg met de directies van de bedrijven in de haven. Bruno werd samen met Tom D. aangehouden en kort erna weer vrijgelaten.
Groot was de verbazing toen een dagvaarding in de bus viel voor het belemmeren van het verkeer tijdens de actie. “Blijkbaar is het dossier een jaar en half na datum op bevel van de procureur terug opgepikt”, vertelde Bruno ons hierover. “Iets wat we echt niet zagen aankomen. Er waren nog nooit incidenten bij recente acties in de haven, ook die dag niet.”
De verontwaardiging was te merken tijdens de eerste hoorzitting, wanneer duizenden sympathisanten naar Antwerpen afzakte. Desondanks was het uiteindelijke verdikt in 2018 zwaar: Bruno Verlaeckt werd principieel schuldig bevonden. De veroordeling was daarmee effectief, maar zonder straf en zonder gevolgen voor het strafblad van Bruno. Tom D. werd wel vrijgesproken.
Beroep
Het Hof van Beroep in Antwerpen bevestigt nu de eerdere uitspraak dat Bruno Verlaeckt ‘kwaadwillig’ het verkeer zou belemmerd hebben. Volgens justitie zou daarmee het stakingsrecht niet onder druk staan, want de veroordeling is er op basis van de verkeerswet.
“Het komt neer op een veroordeling voor het voeren van een vreedzame actie”, betwist vakbond ABVV de visie van justitie in een persbericht. “We zijn ontgoocheld en erg verontrust. En samen met ons de hele vakbeweging en alle organisaties die vreedzaam actievoeren, hun stem laten horen en ‘neen’ zeggen tegen onrecht en asociale maatregelen.”
Ook voor de rechtbank in Antwerpen was er verontwaardiging. “De rechtbank zegt dat ze onze actie niet veroordeelt, maar ze gebruiken wel een artikel in de verkeerswet om eerdere uitspraken te bevestigen”, legde voorzitter van het ABVV Miranda Ulens uit in Antwerpen. “Dit is enorm onrechtvaardig. Het gaat niet langer over het juridische, maar over rechtvaardigheid.”
De uitspraak druist in tegen een eerdere rechtszaak in 2004. Toen oordeelde het Hof van Beroep dat actievoeren in essentie gaat om het opeisen van rechten. Denk aan het recht op waardig werk of sociale bescherming. Het belemmeren van het verkeer was volgens die logica geen excuus om activisten te viseren. Nu wordt de situatie dus omgedraaid.
“We zijn verontrust dat elke toekomstige vreedzame actie van vakbonden of het brede middenveld, riskeert strafbaar gesteld te worden”, oordeelt het ABVV. “Vreedzaam actievoeren strafrechtelijk veroordelen, is de democratie die broodnodige zuurstof ontzeggen.”
Strijdbaar
Toch blijven Bruno Verlaeckt en het ABVV opvallend strijdbaar. “Er zal nooit een rechtbank zijn die onze acties zal verhinderen”, zei Bruno Verlaeckt aan de grote opkomst van sympathisanten in Antwerpen. “Artikel 23 van de grondwet zegt dat iedereen recht heeft op een menswaardig bestaan. De vakbond wil dat rechtvaardig bestaan afdwingen en dat kan niet zonder actie. Die acties gaan verder.”
“Het is niet de eerste keer dat iemand veroordeeld wordt. We zetten door. We blijven ons inzetten. Dit zal ons niet afschrikken”, sprong Miranda Ulens bij. Iets wat ook het ABVV in hun persbericht onderstreept. “Deze veroordeling zal ons niet beletten om actie te blijven voeren. We zullen niet toelaten dat een veroordeling bepaalt hoe en wanneer we als ABVV, als vakbeweging, zullen actievoeren.”