Het Europees handelsverdrag met Ecuador moet door alle lidstaten worden goedgekeurd en komt dus ook in België op de agenda van de verschillende parlementen. Deze week werd in het Waals parlement gedebatteerd over het vrijhandelsakkoord. Voorstanders van zo’n akkoorden benadrukken tijdens debatten graag het belang van mensenrechten. Naast het bevorderen van handelsrelaties kunnen akkoorden een hefboom zijn om arbeids- en milieurechten te laten respecteren.
Maar ondanks dat mensenrechten in de akkoorden vermeld staan, blijven schendingen in de praktijk blijven schering en inslag. Zo zijn de slechte werkomstandigheden in Ecuadoraanse exportsectoren zoals de bananensector gekend en al vaak gedocumenteerd:
- geen vast loon, maar betaling per prestatie
- verplicht overwerk, soms 16u per dag
- geen sociale zekerheid
- geen beschermkledij
- blootstelling aan pesticiden
- bedreiging of ontslag bij vakbondswerk
Vervlechting van macht
Het vrijhandelsverdrag kwam er toch, ondanks de aanhoudende schendingen van mensenrechten en bedreigingen van vakbondsactivisten. De export van bananen naar Europa is sinds het akkoord gestegen en momenteel ligt er zelfs een wetsvoorstel op tafel om de arbeidscontracten binnen de bananensector verder te flexibiliseren. De bananenbedrijven hebben de politiek al langer aan hun zijde. Meer zelfs, de nieuwe minister van Werk is gelinkt aan de Ecuadoraanse vereniging voor bananenexport. Handelsbelangen primeren duidelijk op de rechten van de 200 000 werknemers op de bananenplantages.

Stemmen gesmoord
ASTAC, een vakbond in de bananensector, klaagt de wanpraktijken al jaren aan. Samen met internationale ngo’s en campagnes zoals de Make Fruit Fair-campagne, wil de vakbond Europese beleidsmakers en consumenten bewust maken van de problemen in de bananensector.
Het gaat namelijk niet alleen over slechte werkomstandigheden. Wie zich kritisch uitlaat of zich aansluit bij een vakbond wordt ontslagen of bedreigd. Vakbondsleden van ASTAC komen op zwarte lijsten terecht, waardoor ze nergens meer aan de slag kunnen. Een aantal dagen geleden nog werd voorzitter Jorge Acosta zelf met de dood bedreigd.
Jorge kreeg de kans om zijn verhaal te doen tijdens het debat in het Waals parlement. Hij liet zich scherp uit over het vrijhandelsverdrag met Ecuador. Zonder afdwingbare mechanismen, blijft het gedeelte over arbeidsrechten in het verdrag volgens hem een maat voor niets. “Het vrijhandelsakkoord geeft steeds meer macht aan de grote Ecuadoraanse bedrijven”, zei Jorge aan de Waalse volksvertegenwoordigers. “Terwijl de werkomstandigheden in de bananensector vreselijk zijn en basisrechten voortdurend geschonden worden. Wie zich wil aansluiten bij een vakbond wordt ontslagen of bedreigd. Ook ik werd een aantal dagen geleden met de dood bedreigd omdat ik opkom voor de rechten van plantagearbeiders. Internationale druk op de Ecuadoraanse overheid en de bedrijven is daarom absoluut noodzakelijk”
Brief aan president
Meer dan 20 internationale ngo’s, waaronder ook FOS, reageren met een brief aan de Ecuadoraanse president op de bedreigingen aan het adres van ASTAC en eisen duidelijke maatregelen. Ze eisen een einde aan de druk op ASTAC en andere organisaties die opkomen voor arbeidsrechten in de Ecuadoraanse bananensector.
Blijf op de hoogte
Meer weten over vrijhandel? Schrijf je in op onze nieuwsbrief!