In maart en april vinden in Zuid-Afrika parlementsverkiezingen plaats en naar aanleiding daarvan stelde ANC-voorzitter en presidentskandidaat Jacob Zuma het verkiezingsmanifest van de partij voor. Na 15 jaar regeren heeft een verdeeld ANC een draai naar links genomen en beloofd om meer tegemoet te komen aan de behoeften van de werknemers en armen in de maatschappij. Van aanzienlijk belang voor het fos-programma in zuidelijk Afrika zijn de agendapunten ‘waardig werk’ en ‘duurzame arbeidsplaatsen’, die het ANC als belangrijkste aandachtspunten van zijn economisch beleid naar voor schuift. Waardig werk zien ze als de basis voor de strijd tegen armoede en ongelijkheid. Het manifest stelt: “De bevordering van waardig werk zou de hoeksteen van al onze inspanningen moeten zijn. Waardig werk omvat zowel de behoefte aan meer banen als aan betere banen.”
Officieel spreekt men in Zuid-Afrika over 23 procent werkloosheid, maar volgens opiniemakers ligt dat cijfer hoger dan 40 procent. Wie wél werk heeft, komt snel terecht in het straatje van informeel werk, flexibiliteit en onderaanneming. Dat is grotendeels te wijten aan het neoliberale economische beleid van de regering. De arbeidersbeweging van Zuid-Afrika en de campagnevoerders wereldwijd voor Waardig Werk zijn dan ook verheugd om in het manifest te lezen dat: “Er maatregelen [zullen] getroffen worden om syndicalisatie van werknemers en het afsluiten van sectoriële collectieve arbeidsovereenkomsten te vergemakkelijken.”
Verkiezingsbeloften voor landarbeiders
In het fos-programma in Zuid-Afrika zijn landarbeiders een belangrijke doelgroep. De mensen die in plattelandsgebieden wonen en op de velden of in de fruit- of wijnplantages werken, zijn nog steeds de meest achtergestelde bevolkingsgroep in het land. Sinds het einde van de apartheid, 15 jaar geleden, hebben landhervormingen slechts weinig gronden terug in hun bezit gebracht. Ook de toegang tot gezondheidszorg en onderwijs is penibel. Daarover zegt het ANC zich te engageren “tot een overkoepelende en duidelijke strategie van plattelandsontwikkeling, gekoppeld aan een land- en landbouwhervorming, verbetering van de levensomstandigheden voor landarbeiders en plattelandsbevolking”. Daarvoor denken ze in de eerste plaats aan gesubsidieerde huizen en andere basisdiensten.
Ook belooft het ANC om een potentieel voor duurzame arbeidsplaatsen op het platteland uit te bouwen. Het ANC wil steun geven aan vakbonden om landarbeiders te helpen organiseren en syndicaliseren, en de capaciteit van het Departement Arbeid verhogen om de arbeidswetgeving te versterken.
Invloed van fos-partners
Het is vrij duidelijk dat de arbeidersbeweging en de fos-partners Sikhula Sonke, Women on Farms, ILRIG en Khanya College, allen op één of andere manier hebben bijgedragen om deze punten op de agenda van de ANC-regering te krijgen. Hun werk om het beleid te beïnvloeden, begint effect te krijgen. De kernvraag blijft of het ANC deze beloften zal nakomen indien het aan de macht komt. Maar fos en zijn partners zullen niet afzijdig blijven en hun inspanningen verhogen om een betekenisvolle bijdrage te leveren aan het verbeteren van het leven van de armen. De tijd zal het uitwijzen.
Meer info: onze partners in Zuid-Afrika