Op 18 mei ging maar liefst 57.64% van de Zuid-Afrikanen stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen. Het is de hoogste opkomst sinds de eerste gemeenteraardsverkiezingen in 2000. Ook al stonden er over heel het land in totaal 121 partijen op de verschillende kieslijsten, in de praktijk ging het over de strijd tussen het ANC (African National Congress) en DA (Democratic Alliance).
17 jaar nadat Nelson Mandela ’s lands eerste zwarte president werd, bleken ras en politiek eens te meer nauw verweven. President Jacob Zuma’s ANC-partij is overwegend zwart. De DA, de tweede grootste partij bestaat vooral uit blanken en mensen van gemengde afkomst, en ze wordt geleid door vrouwen. De campagne werd gekenmerkt door wederzijdse racistische en seksistische aanvallen. Zo brak een verbaal gevecht uit tussen DA-leidster Helen Zille en Julius Malema, voorzitter van de ANC-jongeren. Deze laatste had een debat met DA-woordvoerster Lindiwe Mazibuko geweigerd met de woorden: ‘Ze is een thee-meisje voor de bazin – ze moet in de keuken blijven’. Dat leverde hem niet enkel het label van vrouwenhater op. Huishoudpersoneel in Zuid-Afrika is overwegend vrouwelijk en zwart. Het gaat om 2 miljoen kwetsbare en slecht betaalde huishoudarbeid(st)ers die zowel voor blanke als zwarte families werken. Zijn aanval was niet enkel op Mazibuko gericht, maar ook de miljoenen vrouwen in de huishoudsector, vrouwen die dagelijks thee maken en koken voor mensen. Ondanks dit soort beledigingen en aanvallen, verliepen de verkiezingen relatief rustig.
Het ANC won met 63.7% en de DA won als voornaamste oppositiepartij 21.8% van de stemmen. Voor de DA betekent dat een pak meer stemmen dan in 2006, toen ze 14.8% behaalden. Het ANC daarentegen ging er 2.6% op achteruit. Deze verkiezingen waren cruciaal voor de politieke toekomst van Zuid-Afrika. Ze betekenden een lakmoesproef voor het ANC, na een periode van groeiende ontevredenheid over vooral de openbare basisdiensten. De afname van ANC-steun en de groei van de DA moet ernstig genomen worden. Net als de groeiende protesten over openbare diensten, tonen ook deze cijfers aan dat er een wijd verspreide ontevredenheid is over de huidige situatie.