Zuid-Afrika komt van ver wat betreft gendergelijkheid. Tijdens de apartheid waren vrouwen wettelijk gezien afhankelijk van hun echtgenoot. Zwarte vrouwen werden zo twee keer gediscrimineerd: op basis van hun ras en op basis van hun gender. Intussen is er 22 jaar democratie, maar de ongelijkheid blijft. Zwarte vrouwen zijn oververtegenwoordigd in de werkloosheidcijfers en hebben vooral laagbetaalde flexibele jobs.
Landelijk Zuid-Afrika hinkt achterop
Zuid-Afrika slaagde er vooral niet in om in de landelijke gebieden het apartheidsverleden van zich af te schudden. Nog steeds zijn de doorsnee landbouwbedrijven in handen van de blanke mannelijke elite. De tijdelijke jobs, wat de meest kwetsbare jobs zijn, worden hoofdzakelijk overgelaten aan de vrouwen van de zwarte landarbeiders. Vrouwen komen zo op de laatste plaats.
“Gezinnen wonen vaak in kleine huisjes op de grond van baas”, legt de Zuid-Afrikaanse feministe Auntie Stienie uit. “Enkel mannen krijgen een contract voor een huisje. Dat maakt dat je je man niet zomaar verlaat als hij je mishandelt, want waar ga je dan naartoe gaan?”
Zuid-Afrika worstelt met hoge geweldcijfers
Geweld tegen vrouwen en holebi’s is in Zuid-Afrika een gigantisch probleem. De helft van de Zuid-Afrikaanse vrouwen is ooit al het slachtoffer geweest van fysiek of seksueel geweld en er zijn vijf keer zoveel moorden op vrouwen dan in de rest van de wereld.
Ju-Kayline is zelf tiener in landelijk Zuid-Afrika, ze vertelt over haar ervaringen: “Het is hier heel onveilig. Soms komen mannen zomaar je huis binnen terwijl je aan het slapen bent. Meisjes worden hier verkracht door bendeleden. Als zo’n bendelid je opeist en je zegt neen, dan neemt hij je gewoon vast en dwingt hij je om met hem mee te gaan. Als je tegenstribbelt, slaat hij.”
Ondanks de hoge geweldcijfers, is de Zuid-Afrikaanse wet best progressief. Huiselijk geweld wordt als een ernstige misdaad beschouwd en je hoeft niet getrouwd te zijn om door de wet beschermd te worden. Ook ongetrouwde koppels, koppels van hetzelfde geslacht, moeders en zonen en mensen die een woning delen vallen onder de wet. Toch laat de toepassing van de wet te wensen over. Slechts zes percent van de rechtszaken leidt tot vervolging en heel wat hulpdiensten volgen hun eigen richtlijnen om tactvol om te gaan met slachtoffers niet goed op.
Sterke vrouwen dankzij opleidingen
Door de complexe problematiek maken feministische organisaties van de strijd tegen geweld een prioriteit. Women on Farms is zo een organisatie. Men streeft naar gendergelijkheid, maar er kan geen gelijkheid zijn waar geweld tegen vrouwen en holebi’s zo’n proporties aanneemt en zo genormaliseerd is. Women on Farms focust daarom op bewustwording bij vrouwen en holebi’s via allerhande workshops, informatiesessies en opleidingen. Zo kunnen ze hun eigen leven in handen nemen, hun gemeenschap mobiliseren en hun rechten opeisen.
Elk jaar doet Women on Farms bijvoorbeeld mee aan ’16 days of activism’. Activisten zoals Auntie Stienie en Ju-Kaylin trekken dan de straten op en organiseren activiteiten in hun gemeenschap voor een grootschalige campagne tegen geweld tegen vrouwen en holebi’s. Eind 2016 organiseerden ze bijvoorbeeld een informatiesessie die mannen uitgedaagde om hun eigen gedrag onder de loep te nemen. Op die manier leert de hele maatschappij bij en kunnen er stappen gezet worden naar een Zuid-Afrika waar iedereen evenwaardig is.
Blijf op de hoogte
Meer weten over de strijd voor gendergelijkheid in Zuid-Afrika? Schrijf je in op onze nieuwsbrief!