Wat is een rechtvaardige klimaattransitie?

De klimaatverandering is niet neutraal

Overal ter wereld zijn de effecten van de klimaatverandering merkbaar: van de cyclonen in Mozambique tot overstromingen in Spanje. De klimaatcrisis vormt niet enkel een ongeziene bedreiging voor onze gezondheid, maar zeker ook onze arbeidsrechten. Toch wordt niet iedereen hierdoor even hard getroffen en draagt niet iedereen dezelfde verantwoordelijkheid hierin. Het is zelfs zo dat mensen in de meest kwetsbare situaties de hardste klappen krijgen, terwijl net zij het minst bijdragen aan de wereldwijde uitstoot. Bovendien beschikken ze ook nog eens het minst van al over de middelen om zich hieraan aan te passen. Zo vormt de klimaatcrisis niet enkel een bedreiging voor onze planeet, maar is het ook een nieuwe vorm van sociaal onrecht. Hoog tijd dus voor een economie die niet alleen klimaatvriendelijk is maar ook sociaal rechtvaardig.  

Tijd voor een rechtvaardige klimaattransitie

De omslag naar een klimaatneutrale economie brengt uiteraard nieuwe uitdagingen met zich mee. Zo dreigen miljoenen mensen hun job te verliezen, of moeten ze omgeschoold worden. Werknemers in de meest vervuilende sectoren, zoals de chemie en petrochemie, zullen de eersten zijn die noodgedwongen moeten schakelen, maar ook andere sectoren zullen snel gedwongen worden om te volgen. Zulke transitie kan enkel slagen, als iedereen mee is. We ijveren dan ook voor een democratisch en inclusief klimaatbeleid, op alle niveaus.  

Hoe rechtvaardig is deze transitie in eigen land? Een meer vermogende klasse krijgt financiële voordelen bij de aankoop van een elektrische wagen. Ondertussen zijn anderen genoodzaakt om met oudere, meer vervuilende modellen te rijden, of moeten zij beroep doen op een krimpend en duurder wordend openbaar vervoer. Voorbeelden van deze groeiende kloof kunnen we niet toelaten.  

Daarom pleiten we voor een beleid waarbij sociale rechtvaardigheid en ecologische duurzaamheid hand in hand gaan. De uitbouw van sociale bescherming is hierbij onmisbaar, zodat niemand achterblijft en onoverkomelijke klappen zoals werkloosheid, opgevangen kunnen worden. Klimaatbeleid moet solidair zijn – voor mens én milieu. 

Het belang van een sterk middenveld

Zowel bedrijven als wereldleiders geven vaak de indruk dat de klimaatcrisis voor hen verre van prioritair is. We kunnen niet aan de zijlijn blijven wachten tot de grootste vervuilers het probleem zullen oplossen waarvan ze zelf rijk worden. Daarom is een sterk middenveld noodzakelijk, zodat het druk kan uitoefenen en als tegenmacht kan dienen tegen de bedrijven die enkel op winst gesteld zijn. Daarmee blijven we ook de beleidsmakers aansporen om te investeren in groene jobs met waardige werkomstandigheden en een sterk sociaal vangnet dat niemand in de kou laat staan. Alleen samen lukt het een wereld te creëren die voor iedereen leefbaar en rechtvaardig is.