FOTO: Esmeralda Ramos
FOTO: Esmeralda Ramos (Activiste Deisy Areli Esquino uit El Salvador)

‘We zetten onze strijd voor een gezond leefmilieu verder’

Interview met Deisy Areli Esquino uit El Salvador

FNS, het Nationaal Gezondheidsforum van El Salvador, bouwt aan een stevige milieuwerking. Het Forum doet dat vanuit de specifieke invalshoek van het recht op gezondheid. Het Forum heeft een integrale visie op gezondheid en vertrekt vanuit de zogenaamde ‘sociale determinanten’. Dit betekent dat onze gezondheid niet louter afhangt van de toegang tot dokters, geneesmiddelen of ziekenhuizen, maar ook van een (leefbaar) inkomen, hygiënische woonomstandigheden, gezonde voeding en dus ook een gezond leefmilieu.

Daarom vormt het Forum haar gezondheidsactivisten om lokaal aan beleidsbeïnvloeding te doen, met resultaat! FOS sprak met Deisy Areli Esquino, die actief is in de lokale werking in San Antonio del Monte, een gemeente in het westelijke departement Sonsonate. Het lokale gezondheidscomité, dat bijna uitsluitend uit vrouwen bestaat, kon de bouw van een recreatiedomein dat hun waterbevoorrading bedreigde tegenhouden.

CategorieMilieuNieuws
FOTO: Esmeralda Ramos (Activiste Deisy Areli Esquino uit El Salvador)
FOTO: Esmeralda Ramos (Activiste Deisy Areli Esquino uit El Salvador)

FOS: Deisy, hoe kwamen jullie achter de plannen voor de bouw van het recreatiecentrum?

Deisy: In onze gemeenschap kampen we met grote waterproblemen. We krijgen slechts om de twee dagen drinkwater aan huis, dat betekent dat we het grootste deel van ons water beneden in de rivier moeten halen, aan de waterbron. Die is voor ons dus van vitaal belang. Op een dag zagen we dat er heel wat bomen gekapt waren en dat er trappen werden aangelegd op de helling. Bovendien werd een afsluiting geplaatst rond de waterbron. Dit maakte ons uiteraard ongerust, we namen video’s en besloten het er niet bij te laten.

FOS: Welke stappen namen jullie, waar konden jullie terecht met de bezorgdheden?

Deisy: Ik had kort ervoor een vorming gekregen over de klachtenprocedure bij milieuovertredingen. We wisten dus nog niet zeker dat het om een overtreding ging, maar ik wist wel dat we in eerste instantie bij de gemeentelijke milieudienst moesten aankloppen. Daar toonden we het bewijs dat we verzameld hadden, de foto’s en de video’s. Zij vielen uit de lucht, want er was geen enkele vergunning afgeleverd vanuit de gemeente en dus stuurden ze een inspectie die onze bevindingen bevestigde.  De milieudienst steunde ons in het opmaken van een klacht die ingediend werd bij de bevoegde rechtbank in Santa Ana.

Er werd onmiddellijk gevolg gegeven aan de klacht. De rechtbank stuurde de waterbeheerder en -regulator ASA voor een eerste inspectie, omdat je volgens de wet niet zomaar waterbronnen kan toe-eigenen. Zij stelden inderdaad een overtreding vast. Twee weken later was er een nieuwe inspectie van de regionale milieudienst, samen met de rechtbank en vertegenwoordigers van het bioreservaat Ilamatepec. Onze gemeenschap ligt namelijk in een beschermd milieugebied, je kan daar dus niet zomaar gaan bouwen.

FOS: En dus kregen jullie gelijk van de rechtbank?

Deisy: De rechter sprak zich jammer genoeg niet uit over de grond van de zaak, wij hadden gehoopt op een uitspraak die onze waterbron definitief zou beschermen. Maar het belangrijkste is dat ze onmiddellijk de werken liet stilleggen. Tijdens het proces bleek dat de eigenaar inderdaad geen enkele vergunning had aangevraagd om zijn recreatiedomein te bouwen. Bovendien bleek duidelijk uit het kadaster dat zijn eigendom begrensd was tot aan de rivier, dat hij dus geen recht kon uitoefenen op de rivier of de waterbron.

In de rechtbank kregen we voor het eerst duidelijk zicht op de plannen, de bedoeling was om een ‘natuurlijk zwembad’ aan te leggen bij de bron en de rivier. Stel je voor! Hoe zouden we nog aan proper water geraken als we niet op tijd actie hadden ondernomen?

FOS: Is het gevaar nu definitief geweken?

Deisy: Neen, omdat de rechter de bouw van het recreatiecentrum op zich niet heeft verboden, ze sprak zich enkel uit over het ontbreken van de vergunningen. De eigenaar verkondigde dat hij die vergunningen in orde zou brengen. Gelukkig hebben wij nauwe contacten met de administratie en de burgemeester van onze gemeente. Tot nu toe weigeren zij elke vergunning af te leveren, omwille van de gevolgen voor ons en voor het milieu. Maar we blijven uiteraard waakzaam.

We zetten onze strijd voor een gezond leefmilieu verder. Niet alleen in deze case, we blijven ook aan sensibilisering doen in de gemeenschap. Zo zien we er nauw op toe dat onze buren hun afval niet verbranden en leggen we uit waarom het slecht is om de akkers in brand te steken voor het zaaien. In de vormingen van het Forum leerden we hoe belangrijk de gezondheidsdeterminanten zijn, we zullen hier dan ook blijven op inzette