Want, zoals we in de campagne van 2016 duidelijk in de verf zetten, zijn er heel wat risico’s verbonden aan de commercialisering van gezondheidszorg. Voor private, for-profit verzekeraars en dienstverleners, telt immers niet alleen het welzijn van de patiënt, maar ook de portemonnee van hun aandeelhouders. Het zijn bedrijven die winst moeten maken.
Maar is het wel ethisch om winst te willen maken in een domein als gezondheidszorg? Wij vinden van niet. Gezondheidszorg is een basisrecht, en mag daarom volgens ons niet aan de markt overgelaten worden. Een goede gezondheid is voor iedereen even belangrijk en waardevol, en mag dus niet alleen weggelegd zijn voor zij die er het meeste geld voor op tafel willen leggen.
“Gezondheidszorg is een basisrecht, en mag daarom volgens ons niet aan de markt overgelaten worden.”
Klinkt allemaal heel logisch en de evidentie zelf, toch? Maar dat is het niet. De vrije markt is vandaag binnengedrongen in zowat alle domeinen van het maatschappelijke leven. Ook de gezondheidszorg blijft niet gespaard.
Denk aan de private zorgverzekeraars in de VS, die hogere premies vragen aan mensen met hogere gezondheidsrisico’s. Of aan de privéziekenhuizen in Peru, waar men standaard kiest voor keizersneden in plaats van natuurlijke bevallingen, omdat ze minder tijd in beslag nemen en meer geld in het laatje brengen. (Lees meer over de gevolgen van commercialisering in Peru). Of kijk naar België, waar bepaalde specialisten patiënten weigeren indien ze geen private hospitalisatieverzekering hebben die een eenpersoonskamer dekt. Of nog, zoals in het licht kwam in een RTBF-documentaire, een ziekenhuis in Wallonië waar je bij het maken van een afspraak kan kiezen voor “gewoon tarief” of “snel tarief”, voor het dubbele van de prijs. Je leest het goed, wie meer betaalt mag de rij wachtende patiënten voorsteken en komt sneller aan de beurt.
Toen Walibi een aantal jaren geleden de dure Speedy Pass invoerde, waarmee bezoekers de wachtrijen aan de attracties vrolijk voorbij konden steken, was de verontwaardiging groot. Hoe leggen we aan onze kinderen uit dat wie rijk is niet hoeft te wachten, net als alle anderen? Het voorbij steken van rijen tast – terecht – ons rechtvaardigheidsgevoel aan. Het voelt niet eerlijk. Verdedigers van de vrije markt hebben er niets tegen en vinden het logisch: wie bereid is meer te betalen, krijgt meer voordelen.
Het ziekenhuis in kwestie verdedigde de praktijk met het argument dat ze een manier zochten om uit te rode cijfers te geraken. Zelfde verhaal voor de ereloonsupplementen; die spijzen de magere ziekenhuiskas.
En daar komen we bij een essentieel punt: overheden moeten het recht op gezondheid voor iedereen realiseren, en moeten dus voldoende publieke middelen voorzien. Besparen op de gezondheidszorg, zoals nu in vele Europese landen gebeurt, leidt tot kwalijke gevolgen, o.a. tot toenemende commercialisering en verminderde toegankelijkheid voor kwetsbare groepen.
Daarom voeren we vandaag dus mee actie. We blijven het ieder jaar herhalen: gezondheid is een recht, geen koopwaar!
Meer info:
- Europese actiedag tegen commercialisering van gezondheidszorg
- Dossier: Gezondheid, geen koopwaar
- Brochure: Gezondheid: een koopwaar? De risico’s van commercialisering in de gezondheidszorg
Leestip:
“Niet alles is te koop. De morele grenzen van marktwerking.”
Michael J. Sandel, filosoof en hoogleraar politieke wetenschappen aan de Harvard University, schreef in 2012 een zeer boeiend en vlot boek over de morele grenzen van de marktwerking, doorspekt met tal van sprekende voorbeelden. Ook vandaag nog erg actueel!
Over voor je beurt gaan en rijen voorbij steken, over geld geven in plaats van geschenken, over prikkels en stimuleringsmaatregelen, over weddenschappen op leven en dood, … Over de morele en maatschappelijke waarde die dingen kunnen hebben en waarom dus niet alles te koop is.
Aanrader!