De EU stelt dat zowel haar leden als de landen waarmee ze (handels)akkoorden sluit, de mensenrechten moeten respecteren. Nochtans kampen zowel Peru als Colombia met een ernstige mensenrechtenproblematiek. In Colombia werden in 2011 29 vakbondsleiders vermoord. Dit jaar werden er al 13 leiders vermoord in de strijd voor landhervorming. Dan zijn er nog de talloze bedreigingen, verdwijningen, buitenrechtelijke executies … Of nog, de bijna 5 miljoen mensen die uit hun regio’s moesten vluchten voor het gewapend conflict of om plaats te ruimen voor de megaprojecten van grote (inter)nationale bedrijven. En dit allemaal in een context van quasi totale straffeloosheid. De tekst ligt nu ter ratificatie bij het Europees Parlement, maar rammelt nog steeds langs alle kanten. Zo gaat de commissie er prat op dat er mensenrechtenclausules zijn. Maar er zijn geen degelijke opvolgings-, controle- of sanctioneringsmechanismen voorzien indien mensenrechtenschendingen zich zouden voordoen.
Ongelijke voet
Het akkoord betreft ‘partners’ die niet op gelijke voet staan. Colombia en Peru doen het economisch relatief goed in Latijns-Amerika. Maar ze kunnen nooit tippen aan het concurrentievoordeel van de EU met haar sterk uitgebouwde infrastructuur en sectoren. Toch voorspelt het akkoord voor Colombia en Peru een BBP-groei van respectievelijk 1.3% en 0.7%. Dit voornamelijk dankzij groei in de energie-, infrastrucuur- en dienstensector. Of deze groei van het Bruto Binnenlands Product ook het welzijn van de bevolking ten goede komt, is nog maar de vraag. De kloof tussen arm en rijk in deze twee landen is namelijk al zeer groot. Bovendien worden ze andermaal in de rol geduwd van exporteurs van grondstoffen.
Biobrandstoffen
Talloze studies, onder andere de impactstudie besteld door de Europese Commissie zelf, hebben sinds de start van de gesprekken in 2007 ervoor gewaarschuwd dat dit vrijhandelsakkoord heel negatieve gevolgen met zich mee zou brengen voor de meest kwetsbare groepen (rurale, afro-colombiaanse en inheemse gemeenschappen en jawel, vrouwen) en voor het milieu.
Neem het voorbeeld van de biobrandstoffen. Om haar doelstelling rond groene energie te kunnen behalen, heeft de EU veel biobrandstoffen nodig. Daartoe importeert ze o.a. palmolie en suikerriet. Het akkoord voorziet gunstigere belastingsregimes en regels voor deze producten en voor de bedrijven die hierin willen investeren. De kassa kan beginnen rinkelen. Maar daarvoor heb je grond, veel grond nodig. Nu al worden mensen daartoe gewelddadig onteigend, en worden concessies toegekend aan bedrijven zonder voorafgaande raadpleging van de inwoners. Miljoenen hectaren grond wil men hieraan besteden, met als gevolg de degradatie van de bodem, de biodiversiteit en een catastrofale toename van voedselonzekerheid. De arbeidsregimes zijn “gunstig” om investeerders aan te trekken, maar erbarmelijk voor de werknemers. En ook dat wil men in de context van dit akkoord het liefst zo houden of versterken. En er zijn nog talloze voorbeelden van bestaande conflicten en problemen die door het vrijhandelsakkoord zouden bestendigd of versterkt worden.
Wat nu?
Op dit moment wordt het akkoord bediscussieerd in het Europees Parlement. De stemming ter ratificatie is voorzien voor september 2012. Verschillende organisatiekoepels, waaronder CIFCA en OIDHACO, hebben al heel wat lobbywerk geleverd om de parlamentairen op andere gedachten te brengen. Na zoveel jaren actie zijn ze erin geslaagd om een heel aantal onder hen ten minste te doen inzien dat dit akkoord niet koosjer is. Indien het akkoord toch – en zo ziet het er voorlopig naar uit –wordt geratificeerd, gaat deze tekst naar de parlementen van de lidstaten ter goedkeuring. MAAR, er is een achterdeur gevonden om het toch in werking te laten treden zonder daarop te moeten wachten.
Dit is weer een voorbeeld van een struisvogelbeleid waarbij de gevolgen voor de mensenrechten (in de breedste betekenis van het woord) straal worden genegeerd ten voordele van het groot kapitaal.
Wij, als inwoners van Europa, moeten er dus van wakker liggen dat onze vertegenwoordigers op Europees vlak, zich door verzuim schuldig gaan maken aan de verdere schendingen van de rechten van de Peruanen en Colombianen.
Wat kan jij doen?
Zeg neen tegen dit vrijhandelsakkoord. Surf naar www.fta-eu-latinamerica.org, teken de petitie en verhef jouw stem!
Meer info: Campagnevideo Intal