De Europese migratiecrisis beheerst de gemoederen. Zal Europa deze ‘stroom’ aankunnen of valt de unie uiteen? Laten we eerst enkele dingen in perspectief plaatsen: 85 % van de wereldwijde vluchtelingen wordt opgevangen in ontwikkelingslanden. Bijna 1/3de daarvan zelfs in de minst ontwikkelde landen. Europa, een van de rijkste regio’s in de wereld, neemt een beperkt deel van de vluchtelingen op en slaagt er niet in om veilige en legale toegangswegen te bieden. Kunnen we dan spreken van een crisis? Ja, maar dan wel van een solidariteitscrisis.
Er zijn alternatieven mogelijk, zelfs in eigen land kunnen er stappen gezet worden om van migratie een win-winverhaal te maken. Zo waren er in 2017 130 000 openstaande vacatures die niet ingevuld raakten. In 2020 stevent Europa af op een tekort van 590 000 jobs in de zorgsector. Door de vergrijzing zullen de komende jaren steeds meer mensen de arbeidsmarkt verlaten dan dat er instroom is van jongeren. De komende vijf jaar loopt dat verschil op tot 100 000 mensen.
Krapte op de Belgische arbeidsmarkt
- In 2060 50 miljoen mensen minder op beroepsleeftijd in Europa
- In 2020 590.000 meer verpleegkundigen nodig dan beschikbaar op de Europese arbeidsmarkt
- In België 130.000 vacatures niet ingevuld
- Bouwsector zoekt 20.000 mensen
Bovenstaande cijfers staan in schril contrast met de stijgende bevolkingsgroei in veel ontwikkelingslanden, waar de lokale arbeidsmarkt niet in staat is om jongeren aan een job te helpen. Migratie is er intussen een belangrijk instrument voor de ontwikkeling van die landen en in de strijd tegen armoede.
Sinds de migratiestop van 1974 bleef arbeidsmigratie een blinde vlek in het migratie en arbeidsmarktbeleid. In 2016 werden slechts 4272 legale arbeidsmigranten in België opgenomen. De Europese zogenaamde ‘Blauwe Kaart’ die de toegang van hooggekwalificeerde arbeidsmigranten moet faciliteren wordt in België nauwelijks gebruikt. In 2016 werden slechts 31 kaarten afgeleverd. Veel te weinig om tegemoet te komen aan de grote behoeftes op de arbeidsmarkt.
Vlaams minister van Werk Muyters lanceerde vorig week een visienota ‘Ontginnen buitenlands tewerkstellingspotentieel in Vlaanderen’ over arbeidsmigratie. Deze nota is een belangrijke eerste stap met onder andere een versoepeling van de arbeidstermijn voor migranten en de opmaak van een Vlaamse knelpuntenlijst waarvoor mensen kunnen aangetrokken worden. Maar de nota is nog niet vergaand genoeg. Zo wordt er voornamelijk gefocust op de toptalenten van de toekomst. Terwijl er ook noden zijn bij middenopgeleiden en jobs die praktische kennis vragen. Enkel zo kunnen alle knelpuntberoepen ingevuld raken.
Daarnaast worden in de visienota de herkomstlanden vergeten. Zij zijn nochtans een belangrijke factor. Voor meer dan 750 miljoen mensen zijn geldtransfers zoals remittances, geld die migranten aan hun familie storten, een noodzakelijke inkomstenbron. In 2019 spreken we over 471 miljard euro dat wereldwijd wordt versluisd, dat is drie keer het wereldbudget voor ontwikkelingssamenwerking. Europa en België hebben er enkel bij te winnen om ook met die ontwikkelingsdimensie rekening te houden.
11.11.11, de drie vakbonden, FOS, Beweging.net, Caritas International, FAIRWORKBelgium en Wereldsolidariteit vragen dan ook een ambitieus arbeidsmigratiebeleid. Waarin vergaande en ondersteunende maatregelen genomen worden om legale arbeidsmigratie soepeler te maken en ten volle te benutten.
Onze eisen
- Zet stappen naar een soepeler arbeidsmigratie in België.
- Start pilootprojecten in samenwerking met de Belgische ontwikkelingssamenwerking die circulaire arbeidsmigratie mogelijk maken voor specifieke beroepscategorieën. Hiervoor kan financiering gezocht worden via het EU Emergency Trust Fund for Africa.
- Bescherm arbeids- en sociale rechten, hier en in het Zuiden
- Ondersteun regionale mobiliteit in het Zuiden
Bekijk ook de aflevering van Terzake (vrt) met Bogdan Vanden Berghe (11.11.11) over dit thema: klik hier
Download
Download het nieuwe dossier arbeidsmigratie
Blijf op de hoogte
Meer weten over arbeidsmigratie? schrijf je in op onze nieuwsbrief!