De wereld van werk is op maat van de traditionele man gesneden. Vrouwen en LGBTI+ personen ervaren immers meer moeilijkheden dan cismannen. Zo hebben vrouwen en LGBTI+ personen minder toegang tot formeel werk. Ze worden uitgesloten van banen met een contract, of de functies die zij doorgaans uitoefenen, worden informeel en flexibel gehouden. De huishoudwerkers illustreren dat mechanisme goed. In sommige landen kunnen kortgeschoolde vrouwen alleen als huishoudwerker aan de slag. Tegelijk wordt huishoudwerk er amper formeel erkend, waardoor de vrouwen kwetsbaar blijven.
* Gender: een sociale constructie die mensen onderscheidt op basis van hun geslacht en specifieke eigenschappen aan vrouwen en mannen koppelt.
** Cismannen: mannen bij wie het biologische geslacht overeenkomt met de genderidentiteit.
Hardnekkige loonkloof
Daarnaast verdienen vrouwen nog altijd minder dan mannen. De loonkloof tussen vrouwen en mannen bedraagt wereldwijd zo’n 20 procent. Het verschil kan voor een deel verklaard worden door de sectoren en de functies waarin vrouwen doorgaans actief zijn, hun gezinssituatie, deeltijdse tewerkstelling etc. Toch blijft een hardnekkig deel van de loonkloof onverklaarbaar … en lijkt er dus sprake te zijn van discriminatie. Bovendien zijn de meetbare factoren allesbehalve neutraal. Waarom liggen bijvoorbeeld de lonen in typisch vrouwelijke sectoren lager dan die in typisch mannelijke?
Waar blijven de vrouwelijke leiders?
Een ander pijnpunt is het feit dat vrouwen en LGBTI+ mensen weinig doorstromen naar leidinggevende functies. Die situatie is de afgelopen twintig jaar amper veranderd. Wereldwijd is het percentage vrouwen in leidinggevende functies maar lichtjes gestegen, van 25,3 procent in 2000 tot 28,3 procent in 2019. Ook in België is minder dan een derde van de managers een vrouw, terwijl vrouwen nu hoger opgeleid zijn dan mannen.
Gendergerelateerd geweld
Ten slotte worden vrouwen en LGBTI+ personen op hun werkplek vaker geconfronteerd met geweld en pesterijen. Gendergerelateerd geweld blijft een van de meest getolereerde schendingen van mensenrechten van werknemers. Het stelt slachtoffers vaak voor een onmogelijke keuze: blijven, het geweld verdragen en een inkomen verdienen, of op zoek gaan naar ander werk dat er nauwelijks is.
Weinig waardering voor zorg
Vrouwen en LGBTI+ personen hebben in veel samenlevingen nog een lagere status, wat zich ook vertaalt in de wereld van werk. Ze moeten afrekenen met vooroordelen over hun rol in de maatschappij, over hun kennis en vaardigheden. Die vooroordelen beperken trouwens ook de keuze van mannen. Wat als een man bijvoorbeeld kinderverzorger wil worden? Zorgtaken worden traditioneel aan vrouwen toebedeeld. En dat brengt ons meteen bij de tweede drempel voor vrouwen. Zij verrichten nog altijd veel meer onbetaald zorgwerk in het huishouden dan mannen. Daardoor werken ze meer deeltijds, of nemen ze minder deel aan netwerkmomenten buiten de werkuren. Wat hun loopbaankansen doet slinken.
Werk écht naar waarde schatten
Omdat iedereen dezelfde kansen verdient, moedigen we organisaties wereldwijd aan om meer gendergelijkheid op de werkvloer te creëren. We ondersteunen bewust vakbonden van huishoudwerkers en textielarbeiders, twee groepen die vooral uit vrouwen bestaan. Samen werken we aan de ratificatie van internationale verdragen voor meer gendergelijkheid. Recent zijn dat vooral conventie 190 van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) betreffende geweld op het werk en IAO-conventie 189 voor waardig huishoudwerk. We stimuleren ook vrouwelijk leiderschap binnen de organisaties waar we mee werken, en pleiten ervoor om zorgwerk te herverdelen en op te waarderen. Je leest er hieronder meer over.
